Dyrekcja Kolei w Wilnie

Budynek Dyrekcji Kolei w Wilnie
Symbol zabytku nr rej. 28009 z 2003-12-30[1]
Ilustracja
Budynek Dyrekcji Kolei
Państwo

 Litwa

Miejscowość

Wilno

Adres

Mindaugo g. 12-14

Typ budynku

administracyjny

Styl architektoniczny

eklektyczny

Architekt

Tadeusz Rostworowski

Inwestor

Koleje Poleskie

Kondygnacje

7

Powierzchnia użytkowa

12600 m²

Rozpoczęcie budowy

1860

Ukończenie budowy

1914

Pierwszy właściciel

Koleje Poleskie

Kolejni właściciele

Dyrekcja Wileńska Kolei Państwowych
Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych Wilno

Obecny właściciel

Koleje Litewskie

Położenie na mapie Wilna
Mapa konturowa Wilna, w centrum znajduje się punkt z opisem „Budynek Dyrekcji Kolei w Wilnie”
Położenie na mapie Litwy
Mapa konturowa Litwy, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Budynek Dyrekcji Kolei w Wilnie”
Ziemia54°40′50,56″N 25°16′23,77″E/54,680710 25,273270
Strona internetowa
Sieć połączeń Kolei Litewskich

Dyrekcja Kolei w Wilnie – terytorialny organ zarządzania koleją z siedzibą w Wilnie.

Historia

Wikipedia:Weryfikowalność
Ta sekcja od 2023-07 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Kolej dotarła do Wilna w 1860 w ramach budowy Kolei Warszawsko-Petersburskiej. Historia sprawiła, iż miasto było siedzibą szeregu kolejowych organów zarządzania:

  • 1911–? – Полесская железная дорога (Koleje Poleskie)
  • 1915–? – Kolej Przewozów Wojskowych, Dyrekcja Kolei Wojskowych w Wilnie (Militäreisenbahn-Direktion Wilna)
  • 1919 – Dowództwo Kolei Wojskowych Litewskich
  • 1919–1922 – Dyrekcja Wileńska Kolei Państwowych
  • 1922–1929 – Dyrekcja Kolei Państwowych w Wilnie
  • 1929–1939 – Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych Wilno
  • 1940 – Вильнюсская железная дорога (Kolej Wilenska)
  • 1940 – Lietuvos geležinkeliai (Kolej Litewska)
  • 1940 – Литовская железная дорога (Kolej Litewska), Wilno
  • 1941 – agenda Północnej Dyrekcji Kolejowej (Haupteisenbahndirektion Nord), Ryga
  • 1943 – Eisenbahnbezirksdirektion Litauen (Dyrekcja Rejonowa Kolei Litwa); lub Kowno
  • 1944 – budynek był zajmowany przez aparat NKWD i NKGB[2]
  • 1944–1953 – Литовская железная дорога (Kolej Litewska)
  • 1953–1956 – oddział Kolei Bałtyckich (Балтийская железная дорога), Ryga
  • 1956–1963 – Литовская железная дорога (Kolej Litewska)
  • 1963–1992 – oddział Kolei Przybałtyckich (Прибалтийская железная дорога), Ryga
  • od 1992 – Lietuvos geležinkeliai (Koleje Litewskie)

Prezesi/dyrektorzy

  • 1920–1924 – inż. Emil Landsberg (1880-1952)
  • 1924 – inż. Antoni Gutowski, p.o.
  • 1925–1929 – inż. Juliusz Staszewski
  • 1929–1936 – inż. Kazimierz Falkowski (1875-1936)
  • 1936–1939 – inż. Wacław Głazek (1886-1939)[3]

Siedziba

Kompleks budynków powstał w latach 1860–1914 dla zarządu Kolei Poleskiej (Полесская железная дорога) (arch. Tadeusz Rostworowski) z adresem przy ul. Wielka Pohulanka (Великая Пухуланка ул.) 12 (1911), ul. Kaukaskiej (Кавказская ул.) (1915), Kaukasusstrasse (1915–1917), ul. Słowackiego 2 (1925–1937), ul. Słowackiego 14 (1938–1939), obecnie przy ul. Mindaugo 12–14 (1943[4]–2021)[3].

Bibliografia

  • Skrót opisowy organizacji i działalności Dyrekcji Wileńskiej Kolei Państwowych w okresie od jej powstania aż do dnia 10 maja 1920 roku, Dyrekcja Kolei Wilno 1920, 72 s.

Linki zewnętrzne

  • zdjęcie kompleksu budynków z lotu ptaka
  • Archiwalne widoki budynku w bibliotece Polona

Przypisy

  1. Geležinkelio valdybos pastatų komplekso administracinis pastatas. kvr.kpd.lt. [dostęp 2021-03-29].
  2. https://plus.polskanews.pl/represje-armii-czerwonej-wobec-polakow-na-wilenszczyznie-w-latach-19441945/ar/c15-14941856 Piotr Niwiński: Represje Armii Czerwonej wobec Polaków na Wileńszczyźnie w latach 1944–1945
  3. a b Księga Adresowa m. Wilna, Wileński Kalendarz Informacyjny, 1911, 1925, 1927, 1928, 1929, 1931, 1936, 1937, 1938, 1939
  4. Goniec Codzienny z 3 czerwca 1943