Coccinia grandis

Coccinia grandis
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bobowce

Rodzina

bobowate

Rodzaj

Coccinia

Gatunek

Coccinia grandis

Nazwa systematyczna
Coccinia grandis (L.) Voigt[3]
Hort. suburb. Calcutt. 59. 1845
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Coccinia grandis – gatunek tropikalnego pnącza z rodziny dyniowatych, uprawiany w krajach azjatyckich dla jadalnych owoców. Zasięg gatunku obejmuje obszary w Afryce środkowej, wschodniej i północno-wschodniej oraz w Azji południowej i na północnych krańcach Australii[3]. Poza zasięgiem w wielu miejscach gatunek zadomowiony i inwazyjny (wyspy Oceanii, południowa Australia, południowe obszary USA i Karaiby). Zabroniony do uprawy w południowej Australii i na Hawajach. Pnącze gęsto porasta drzewa i znane jest jako rezerwuar wirusów porażających inne rośliny z rodziny dyniowatych[4].

Zastosowanie

  • Owoce, zarówno niedojrzałe, zielone jak i dojrzałe (czerwone) zawierają dużo witaminy A i C i betakarotenu[5], wykorzystywane są w kuchni indyjskiej jako popularne warzywo, przyrządzane na wiele sposobów, zwykle w pikantnych potrawach[4]. W Azji południowo-wschodniej spożywa się również młode pędy i liście.
  • W Indiach tradycyjnie zaleca się spożywanie owoców przy cukrzycy.

Lokalne nazwy

  • malajalam: kowaj' കോവയ്
  • tamilski: kowej' கோவை, கொவ்வை
  • marathi: tondli तोंडली
  • tajski: tam lueng' ตำลึง

Linki zewnętrzne

  • Wielojęzyczna baza taksonomiczna Uniwersytetu w Melbourne

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20]  (ang.).
  2. Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-12-22]  (ang.).
  3. a b Coccinia grandis. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-01]. (ang.).
  4. a b Janet Marinelli (red.): Wielka Encyklopedia Roślin. Warszawa: Świat Książki, 2006, s. 450. ISBN 83-7391-888-4.
  5. Plants in Human Health and Nutrition Policy, Artemis P.A.P. Simopoulos, CC. Gopalan, Basel: Karger Publishers, 2003, ISBN 3-8055-7554-8, OCLC 53154259 .
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • EoL: 584421
  • Flora of China: 200022610
  • Flora of North America: 200022610
  • GBIF: 2874564
  • identyfikator iNaturalist: 160766
  • IPNI: 291972-1
  • ITIS: 22358
  • NCBI: 387127
  • identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2729083
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:291972-1
  • identyfikator Tropicos: 9200002
  • USDA PLANTS: COGR9
  • CoL: 5ZG2T