Cmentarz Jeruzalem w Bytomiu
nr rej. A/208/07 z 13 marca 2007[1] | |||
Centrum cmentarza w 2018 roku | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Miejscowość | Bytom-Rozbark | ||
Adres | ul. Leopolda Staffa 1 | ||
Typ cmentarza | wyznaniowy | ||
Wyznanie | rzymskokatolickie | ||
Stan cmentarza | czynny | ||
Data otwarcia | 5 grudnia 1920 | ||
Zarządca | |||
Położenie na mapie Bytomia | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa śląskiego | |||
50°21′13,1″N 18°56′04,1″E/50,353639 18,934472 | |||
|
Cmentarz Jeruzalem w Bytomiu – cmentarz parafialny założony w 1920 roku w Bytomiu-Rozbarku, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego, administrowany przez parafię św. Jacka w Bytomiu.
Historia
Nekropolia została założona dla zmarłych z gminy Rozbark, która w 1920 roku obejmowała około 20 tys. osób[2]. Wcześniej rozbarczan grzebano na cmentarzach, które administrowała parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Bytomiu[2], czyli na cmentarzach Mater Dolorosa i cmentarzu przy obecnej ulicy Powstańców Śląskich w Bytomiu[2]. 1 kwietnia 1913 roku erygowano parafię św. Jacka[2], o nowy cmentarz zabiegał proboszcz tejże parafii, ks. Franciszek Strzybny jeszcze przed I wojną światową[2]. W listopadzie 1920 roku parafia nabyła działkę nieużytków pokopalnianych od Śląskich Kopalni i Cynkowni SA o powierzchni 21,5 morgi[2]. Teren przyszłego cmentarza, na który przeznaczono 9 mórg z zakupionej parceli, leżał wówczas na uboczu[2].
Cmentarz został poświęcony 5 grudnia 1920 przez ks. dziekana Emanuela Buchwalda[3] (według innego źródła przez proboszcza ks. Franciszka Strzybnego[2]). Pierwsze pochówki odbyły się już następnego dnia, tj. 6 grudnia tegoż roku[2], mimo iż cmentarz był otwarty nielegalnie, bez wymaganego zezwolenia, które uzyskano dopiero post factum w styczniu 1921 roku[2].
Pole cmentarza rozszerzono w późniejszych latach w kierunku południowym (14,5 morgi) i północnym (16 mórg)[2].
13 marca 2007 roku nekropolia została wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego[1].
1 listopada 2013 roku cmentarz po jego odnowieniu został poświęcony przez ks. bpa Gerarda Kusza oraz nadano mu nazwę Jeruzalem[3].
Pochowani na cmentarzu
Na nekropolii spoczywają m.in. ksiądz Jan Szymała, znajduje się tam także pomnik ofiar katastrofy górniczej w kopalni Heinitz[3].
Architektura
Oryginalne założenie cmentarza zatarło się przez lata, nie zachował się pierwotny drewniany płot[2].
Przypisy
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024, s. 25 [dostęp 2018-04-06] .
- ↑ a b c d e f g h i j k l Kaganiec 1999 ↓, s. 93.
- ↑ a b c Magdalena Mikrut-Majeranek: Rozbark: Cmentarz Jeruzalem we Wszystkich Świętych. [w:] naszemiasto.pl Bytom [on-line]. Polska Press, 2016-11-03. [dostęp 2018-03-29].
Bibliografia
- Małgorzata Kaganiec: Cmentarz w Rozbarku. W: Cmentarze bytomskie. Od średniowiecza do współczesności. Jan Drabina (red.). Bytom: Towarzystwo Miłośników Bytomia, 1999. ISBN 83-908018-2-5.