Chudek

Ten artykuł od 2014-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Chudek
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

ostrołęcki

Gmina

Kadzidło

Liczba ludności (2017-12-31)

688[2]

Strefa numeracyjna

29

Kod pocztowy

07-420[3]

Tablice rejestracyjne

WOS

SIMC

0511048[4]

Położenie na mapie gminy Kadzidło
Mapa konturowa gminy Kadzidło, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Chudek”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Chudek”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Chudek”
Położenie na mapie powiatu ostrołęckiego
Mapa konturowa powiatu ostrołęckiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Chudek”
Ziemia53°10′38″N 21°23′25″E/53,177222 21,390278[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Chudek – luźno rozbudowana wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Kadzidło[4][5].

Rozciąga się na odległości 5 km wzdłuż drogi z Łodzisk do Brodowych Łąk. Przy drodze poprowadzono pas pieszo-rowerowy. Sołectwo tworzą kolonie: Lipki, Morgi, Rule, Rulewek i Stara Wieś. Nie istnieje już przysiółek Borek, koło którego rosły drzewa bartne. Do dzisiaj istnieje przysiółek Zakulesie koło siedliska rodziny Kuleszów, tworzy go pięć gospodarstw. W pobliżu Chudka przepływa rzeka Omulew. Pola, łąki i pastwiska położone między gościeńcem a Omulwią znajdują się na terenie Obszaru Natura 2000 – Dolina Omulwi i Płodownicy.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii pw. Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej w Obierwi[6].

Historia

Jedna z przydrożnych kapliczek we wsi

Chudek jest jedną z najstarszych wsi na Kurpiach – w źródłach kartograficznych pojawia się jako Chidele już w 1660 roku. Czasy świetności wieś przeżyła w XVIII i XIX wieku, gdy nad Omulwią działała huta żelaza i papiernia. Około 1813 roku mieszkańców zdziesiątkowała epidemia cholery. Jeszcze w okresie międzywojennym cmentarz ofiar zarazy oznakowany był drewnianą karawanką (krzyżem cholerycznym), który miał strzec żyjących przed chorobami i nieszczęściami. Po cmentarzu cholerycznym nie zachował się żaden ślad. Nie ma śladu również po cmentarzu żołnierzy niemieckich (w kolonii Lipki), którzy zginęli w czasie II wojny światowej. Ich ciała ekshumowano i przewieziono do Niemiec.

W latach 1921–1939 wieś leżała w województwie białostockim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Dylewo, a od 1931 w gminie Kadzidło.

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku wieś zamieszkiwało 420 osób w 72 budynkach mieszkalnych[7]. Miejscowość należała do parafii rzymskokatolickiej w m. Kadzidło. Podlegała pod Sąd Grodzki w Myszyńcu i Okręgowy w Łomży; właściwy urząd pocztowy mieścił się w m. Kadzidło[8].

W wyniku agresji niemieckiej we wrześniu 1939 wieś znalazła się pod okupacją niemiecką. Od 1939 do wyzwolenia w 1945 włączona w skład Landkreis Scharfenwiese, rejencji ciechanowskiej Prus Wschodnich III Rzeszy[9].

W czasie II wojny światowej żołnierze niemieccy zbudowali koło wsi wieżę obserwacyjną przez mieszkańców nazywaną „obserwatorem”. Po wojennych zniszczeniach chudkowianie odbudowali ją, lecz nie dotrwała do dziś.

Od 1918 roku w Chudku działała szkoła, którą w 1939 zamknęli Niemcy. Po wojnie nauka odbywała się w wynajętych od gospodarzy izbach. Dopiero w roku 1959 wybudowano w centrum wsi murowany budynek szkoły – dziś mieści się w nim szkoła podstawowa i jedno z czterech w gminie gimnazjów; placówce nadano imię ks. Jana Twardowskiego. W 2010 roku przy szkole wybudowano halę sportową, której szkielet stanowią drewniane dźwigary. Hala jest jedną z najnowocześniejszych hal sportowych w Polsce. Obok szkoły mieści się wielofunkcyjne boisko z bieżnią tartanową i oświetleniem.

Chudkowianie mają też świetlicę z biblioteką, która powstała w 1967 roku jako Wiejski Dom Kultury (zmodernizowany w 2010).

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 16839
  2. Strona gminy, liczba ludności. bip.kadzidlo.samorzady.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-11)].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 156 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
  4. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. Opis parafii na stronie diecezji
  7. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 47 .
  8. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 250 .
  9. Scharfenwiese/Ostrolenka [online], www.territorial.de [dostęp 2020-05-05] .

Linki zewnętrzne

  • Chudek, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 654 .
  • p
  • d
  • e
Gmina Kadzidło
  • Siedziba gminy: Kadzidło
Wsie
Kolonie
Osady leśne
Części wsi

Herb gminy Kadzidło

  • p
  • d
  • e
Dylewo (gmina) (II Rzeczpospolita)
Wsie
Kolonie
  • Chudek-Młyn
Osada Leśna
  • Łodziska