Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej

Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej – szkolna jednostka pancerna Polskich Sił Zbrojnych.

20 września 1941 mjr Stanisław Szostak, dowódca broni pancernej w ZSSR, przedstawił obszerny plan szkolenia jednostek pancernych, w którym proponował utworzenie Ośrodka Wyszkolenia Broni Pancernej i Motorowej przy sowieckiej Szkole Czołgów w Saratowie. Projekt został zatwierdzony przez dowódcę Polskich Sił Zbrojnych w ZSSR gen. dyw. Władysława Andersa i przedstawiony władzom sowieckim w Moskwie. Zgody na ten plan nie uzyskano. Wtedy mjr Szostak na własną rękę nawiązał kontakt z płk. Dmitrijem A. Roganinem, komendantem 1 Saratowskiej Szkoły Broni Pancernej, z planem szkolenia organizujących się oddziałów czołgów na sprzęcie szkoły. Płk Roganin przechylnie odniósł się do planu, ale nigdy nie uzyskano zgody na ten plan z Okręgu Wojskowego w Uljanowsku. Na początku stycznia 1942 gen. dyw. Władysław Anders wydał rozkaz o dalszej rozbudowie wojska polskiego w ZSSR. Dowództwo rozpoczęło przygotowania do przejścia jednostek pancernych na etaty brytyjskie i mjr Szostak, rozkazem z 15 stycznia, nakazał formowanie

1. Ośrodka Organizacyjnego Broni Pancernej, dowódca kpt. Bronisław Rafalski
2. Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej, dowódca mjr Stefan Felsztyński (ref rozkaz 150/tjn/Br.Panc.)

Bazę miały stanowić 5 i 6 Batalion Pancerny. W pierwszym okresie na kwaterowanie Centrum wyznaczono wioskę Kainda. Działalność rozpoczęto 15 lutego 1942. Pod koniec marca nastąpiła ewakuacja broni pancernej do Iranu.

Po ewakuacji na Środkowy Wschód nastąpiła reorganizacja armii. Gen. Anders, rozkazem organizacyjnym w dniu 4 kwietnia 1942, zarządził utworzenie 2 Brygady Czołgów. Dowódca brygady gen. G. Paszkiewicz ustalił początkowy skład brygady i obsadę stanowisk dowódców^[1]. Przy brygadzie zorganizowano Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej, a następnie Centrum weszło w skład Centrum Wyszkolenia Armii jako Ośrodek Wyszkolenia Motorowego i Broni Pancernej pod dowództwem mjr. Szostaka. W tym okresie ilość sprzętu szkoleniowego była znikoma. Nawet kilka lekkich czołgów włoskich ściągnięto własnymi środkami z pola walk w Północnej Afryce. Szkolenie odbywało się bardzo powoli ze względu na upały. Dopiero w październiku otrzymano pełne etatowe uzbrojenie (czołgi typu Sherman) na szkolenie 2 Brygady Pancernej. Całokształt wyszkolenia pancernego na terenie Korpusu prowadził Ośrodek Wyszkolenia Broni Pancernej. W marcu 1944 Ośrodek stacjonował w San Basilio i Materze i wszedł w skład Ośrodka Zapasowego Broni Pancernej (rozkaz gen. Andersa z 15 kwietnia 1944). Nazwę Ośrodka zmieniono 6 sierpnia na 7 Pułk Pancerny^[2] .

• komendant

mjr Stefan Felsztyński

mjr Stanisław Szostak

• zastępca komendanta

kpt. Józef Żymirski

• A. Suchcitz, M. Wroński: Barwa Pułku 7 Pancernego- zarys monograficzny. Wydawnictwo Instytutu Tarnogórskiego. Tarnowskie Góry 2002
• Zbigniew Lalak: Broń pancerna w PSZ 1939-1945. Warsaw: Pegaz-Bis : O.K. Media, 2004. ISBN 83-922002-0-9. Brak numerów stron w książce
• Witold Biegański: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. 5, Regularne jednostki Wojska Polskiego na Zachodzie: formowanie, działania bojowe, organizacja, metryki dywizji i brygad. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967. Brak numerów stron w książce
• Marian Żebrowski: Zarys historii polskiej broni pancernej 1918 - 1947. Londyn: Zarząd Zrzeszenia Kół Oddziałowych Broni Pancernych, 1971.