Adolf Wojdat

Adolf Wojdat
Ilustracja
kapitan piechoty kapitan piechoty
Pełne imię i nazwisko

Adolf Adam Wojdat

Data i miejsce urodzenia

26 września 1882
Lelarwiszki

Data i miejsce śmierci

4–7 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1903–1904, 1914–1929, 1939–1940

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

61 pułk piechoty

Stanowiska

dowódca kompanii

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Multimedia w Wikimedia Commons
Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. 2007-11-09: Pierwszy dzień uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”

Adolf Adam Wojdat (ur. 26 września 1882 w maj. Lelarwiszki(inne języki), zm. 4–7 kwietnia 1940 w Katyniu) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się 26 września 1882 w majątku Lelarwiszki, w gminie Wilkija ówczesnego powiatu kowieńskiego guberni kowieńskiej, w rodzinie Józefa i Stefanii z Bujwidów[1][2]. 1894 rozpoczął naukę w polskim gimnazjum w Kownie[3]. W 1900 będąc uczniem szóstej klasy wystąpił z gimnazjum[3]. W 1902 zdał egzamin z zakresu szóstej klasy korpusu kadetów, który uprawniał go do odbycia jednorocznej służby wojskowej[3]. W 1902 wstąpił do armii rosyjskiej na prawach wolontariusza, a po roku wystąpił z niej i zatrudnił w kowieńskiej Izbie Skarbowej, w charakterze urzędnika[3].

22 sierpnia 1914 został zmobilizowany do armii rosyjskiej[3]. 26 kwietnia 1915 ukończył Szkołę Wojskową w Kijowie w stopniu chorążego, a 7 czerwca tego roku został wcielony do 407 sarańskiego pułku piechoty (ros. 407-й пехотный Саранский полк) na froncie południowo-zachodnim[3][4]. 15 lipca 1916 pod wsią Studinowo (ros. Студиново) na Wołyniu został ranny[4]. 31 stycznia 1917 dostał się do niewoli niemieckiej[3]. Wskutek interwencji Polaka–oficera armii austro-węgierskiej został przekazany Austriakom[3]. W niewoli austriackiej przebywał do października 1918[3]. Po powrocie na Litwę wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej[3]. Za działalność konspiracyjną aresztowany i osadzony w więzieniu w Kownie.

Po ucieczce wstąpił do Wojska Polskiego. Po zweryfikowaniu do stopnia kapitana, skierowany do dowództwa Frontu Litewsko-Białoruskiego. Od marca 1920 w Kowieńskim Pułku Strzelców.

W okresie międzywojennym do 1924 w 77 pułku piechoty[5][6]. 20 czerwca 1923 przed Komisja Egzaminacyjną przy Dowództwie Okręgu Korpusu Nr III zdał egzamin z zakresu szkoły średniej[7]. Z dniem 7 kwietnia 1925 został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza[8]. 31 października 1927 został przeniesiony z 77 pp do 61 pułku piechoty w Bydgoszczy na stanowisko dowódcy kompanii[9][10]. 28 stycznia 1929 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VIII, a z dniem 31 marca tego roku przeniesiony w stan spoczynku[11]. W 1932 przeprowadził się z Lublina do Wilna i zamieszkał przy ul. Moniuszki 6/8 m. 40[12]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Wilno Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr III. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[13].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 dostał się do sowieckiej niewoli. Przebywał w obozie w Kozielsku. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Katyniu i tam pogrzebany (lista z 5 kwietnia 1940, poz. 11)[14]. Od 28 lipca 2000 spoczywa na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[15]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[16].

Pozostawał w separacji z żoną, miał córkę Angelikę (ur. 17 kwietnia 1917)[7][2]. W 1948 jego matka Stefania i brat Paweł zostali deportowani na Syberię. Rok później zmarła matka w Igarce[17].

Ordery i odznaczenia

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Kolekcja ↓, s. 1, 4.
  2. ↑ a b Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 700.
  3. ↑ a b c d e f g h i j Kolekcja ↓, s. 4.
  4. ↑ a b Войдат Адольф Иосифович. [w:] Памяти героев Великой войны 1914–1918 [on-line]. Управление Министерства обороны Российской Федерации по увековечению памяти погибших при защите Отечества. [dostęp 2023-12-02]. (ros.).
  5. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 346, 421.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 303, 364.
  7. ↑ a b Kolekcja ↓, s. 2.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 75 z 21 lipca 1925, s. 396.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927, s. 298.
  10. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 75, 199.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 14 lutego 1929, s. 70, 83.
  12. ↑ Kolekcja ↓, s. 1, 8–10.
  13. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 329, 890.
  14. ↑ a b Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 319.
  15. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  16. ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
  17. ↑ Matulkaitė 1998 ↓.
  18. ↑ Kolekcja ↓, s. 1.
  19. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-04].
  20. ↑ a b c Kolekcja ↓, s. 3.
  21. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-04].
  22. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.

Bibliografia

  • Wojdat Adolf. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.56-4734 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-04].
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
  • Kazimierz Banaszek, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Warszawa: Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
  • Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
  • Aldona Matulkaitė: Igarkos tremtiniai. Vilnius: Atkula, 1998. ISBN 99-86536-26-X.