Świerzowa Polska

Świerzowa Polska
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

krośnieński

Gmina

Chorkówka

Liczba ludności (2014-12-31)

2202[2]

Strefa numeracyjna

13

Kod pocztowy

38-457[3]

Tablice rejestracyjne

RKR

SIMC

0347577[4]

Położenie na mapie gminy Chorkówka
Mapa konturowa gminy Chorkówka, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Świerzowa Polska”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Świerzowa Polska”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Świerzowa Polska”
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego
Mapa konturowa powiatu krośnieńskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Świerzowa Polska”
Ziemia49°40′31″N 21°41′39″E/49,675278 21,694167[1]
Strona internetowa

Świerzowa Polska – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Chorkówka[5][4], nad rzeką Jasiołką w odległości 6 km od Krosna. Graniczy z miejscowościami: Dobieszyn, Szczepańcowa, Zręcin, Żarnowiec i miastem Krosno.

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Od 1 stycznia 1999 roku Krosno zostało miastem powiatowym, a Rzeszów stolicą województwa podkarpackiego, do którego obecnie Świerzowa Polska należy.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Świerzowa Polska[5][4]
SIMC Nazwa Rodzaj
0347583 Budy część wsi
0347590 Jastrzęby część wsi
0347608 Kmiecie część wsi
0347614 Podskale część wsi
0347620 Pogwizdów część wsi
0347637 Ulica część wsi

Historia

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z roku 1419. Świerzowa Polska powstała w dorzeczu Jasiołki w XIV wieku za panowania króla Kazimierza Wielkiego. Była to średnio zamożna wieś, w której według danych z 1536 roku było 7 kmieci, 5 zagrodników, karczma, dwór, folwark, młyn i staw rybny. Miejscowość była własnością Jacka Borkowskiego i Magdaleny ze Strzałkowskich. 18 lutego 1808 – wieś znalazła się w posiadaniu rodziny Trzecieskich. Kupił ją Jan Michał Trzecieski (1774-1842), od Jacka i Magdaleny ze Strzałkowskich Borkowskich, protoplasta miejsteckiej linii Trzecieskich.

W 1943 roku w lesie opodal miejscowości doszło do potyczki oddziału "Stacha" należącego do Gwardii Ludowej z oddziałem niemieckim. Zginęło kilku gwardzistów[6].

Po roku 1918 Świerzowa Polska znalazła się w gminie Jedlicze i liczyła 785 mieszkańców. Obecnie Świerzowa Polska jest drugą co do liczby mieszkańców wsią w gminie Chorkówka, liczy 2191 mieszkańców oraz 400,85 ha powierzchni.

Nazwa wsi

Kształtowanie się nazwy wsi:

  • Świrszowa – 1424,
  • Swirszowa – 1460,
  • Swyrzowa – 1581,
  • Świerzowa – 1600.

Świerzowa Polska – drugi człon odróżnia miejscowość od znajdującej się w pobliżu Świerzowej Ruskiej.

Ochotnicza Straż Pożarna

Wydarzeniem, które dało początek Ochotniczej Straży Pożarnej w Świerzowej Polskiej był pożar, który powstał w maju 1945 r. w zabudowaniach Kazimierza Krzysztyniaka, na skutek uszkodzonych przewodów kominowych. Sprzyjający silny wiatr przeniósł ogień na sąsiednie budynki i z dymem poszło całkowicie 6 budynków mieszkalno-gospodarczych, a 6 budynków zostało częściowo uratowanych.

W akcji ratowniczej brała udział ludność wsi oraz żołnierze Armii Czerwonej, którzy w tym czasie stacjonowali na lotnisku w Krośnie. Akcja ratownicza prowadzona była przy pomocy prymitywnego sprzętu jak wiadra, garnki, łopaty, a i to w niewystarczającej ilości, przy równoczesnym braku wody. Toteż mimo ofiarnej pracy ludzi, ogień zniszczył wieloletnia pracę rolników. Doświadczeni klęską pożaru mieszkańcy wsi, a w szczególności Władysław Materowski, Andrzej Kisiołek i Józef Szubra, którzy zatrudnieni byli w Zakładowej Straży Pożarnej przy Krośnieńskich Zakładach Lniarskich wystąpili z inicjatywą zorganizowania Ochotniczej Straży Pożarnej w Świerzowej Polskiej.

OSP została w 1945 r. powołana do życia. Nie brakowało chętnych do wstąpienia do OSP, lecz brak odpowiedniego sprzętu był powodem, że OSP w pierwszych latach po II wojnie światowej nie przejawiała większej aktywności. W roku 1949 działalność OSP mocno się ożywiła. Wybrano nowy zarząd, do którego weszli: Andrzej Kisiołek, Władysław Materowski, Józef Szubra, Józef Zajdel, Henryk Ginalski, Władysław Adamik, Eugeniusz Szajna, Karol Szydło i Władysław Półchłopek.

W lutym 2011 OSP Świerzowa miała 2 członków honorowych, 31 członków czynnych i 10 członkiń Młodzieżowej Drużyny Pożarniczej. Obecnie OSP Świerzowa zwiększyła liczbę wyjazdów. Remiza jest cały czas odnawiana i remontowana[7].

MKS Krosno

Przez wieś biegną trasy linii MKS Krosno: "7", "11", "18" i "N1".

Zobacz też

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 138062
  2. Strona urzędu gminy - statystyka. chorkowka.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-13)].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1270 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
  4. a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. Józef Bolesław Garas „Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942 – 1945” Wydawnictwo MON 1971 str. 365
  7. http://www.ospswierzowapolska.pl/ Ochotnicza Straż Pożarna w Świerzowej Polskiej – oficjalna strona internetowa jednostki

Linki zewnętrzne

  • Świerzowa Polska (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 679 .
  • Portal Urzędu Gminy Chorkówka
  • p
  • d
  • e
Gmina Chorkówka
Wsie
Integralne
części wsi
  • Budy (Kopytowa)
  • Budy (Świerzowa Polska)
  • Cieplice
  • Czajki
  • Dąbrowa
  • Debrki
  • Debrza
  • Dół (Bóbrka)
  • Dół (Chorkówka)
  • Dół (Dragonowa)
  • Dół (Kobylany)
  • Dół (Szczepańcowa)
  • Dół (Zręcin)
  • Folwark
  • Głowowa
  • Góra (Bóbrka)
  • Góra (Chorkówka)
  • Góra (Draganowa)
  • Góra (Kobylany)
  • Góra (Szczepańcowa)
  • Góra (Zręcin)
  • Hajdasz
  • Jastrzęby
  • Jaworze
  • Kmiecie
  • Kolanówka
  • Koło Sarnów
  • Koniec (Machnówka)
  • Koniec (Zręcin)
  • Łan
  • Łapiguz
  • Łazy
  • Makosiowa
  • Miasteczko
  • Młynek
  • Młyniska
  • Myszkowskie (Bóbrka)
  • Myszkowskie (Kobylany)
  • Na Brzozówkach
  • Na Kolonii
  • Na Wąwozach
  • Pałacówka
  • Paprocie
  • Pasternik
  • Pasze (Bóbrka)
  • Pasze (Machnówka)
  • Pasze (Zręcin)
  • Pikule
  • Pod Górami
  • Pod Wrocanką
  • Podlas (Chorkówka)
  • Podlas (Kopytowa)
  • Podskale
  • Pogwizdów
  • Poręby Średnie
  • Potok
  • Przylaski
  • Rogalowa
  • Rzeki
  • Siarówka
  • Stanowiska
  • Stawy
  • Śliwinki
  • Tłoki
  • Ulica
  • Więckowa
  • Wierdakowa
  • Wolica
  • Wójcikowa
  • Wygon (Bóbrka)
  • Wygon (Szczepańcowa)
  • Wygony
  • Za Wodą
  • Zadwór
  • Zagóra
  • Zagrody
  • Zalas
  • Zastaw
  • Zawodziany
  • Zręcka Ulica

Herb gminy Chorkówka