Łyszczynkowate
| Nitidulidae | |||
| Latreille, 1802 | |||
 Wyciążek czarny (Cyllodes ater') | |||
 Urazek czteroplamkowy (Glischrochilus quadripunctatus) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | stawonogi | ||
| Gromada | owady | ||
| Podgromada | owady uskrzydlone | ||
| Rząd | chrząszcze | ||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | Cucujiformia | ||
| (bez rangi) | Phytophaga | ||
| Nadrodzina | zgniotki | ||
| Rodzina | łyszczynkowate | ||
| |||
| |||
Łyszczynkowate (Nitidulidae) – rodzina chrząszczy z podrzędu wielożernych.
Zasięg występowania
Przedstawiciele łyszczynkowatych występują na całym świecie[1].
W Polsce stwierdzono 125 gatunków[2].
Budowa ciała
Osiągają 0,9 – 15 mm długości. Ciało wydłużone bądź owalne w zarysie, wygrzbiecone lub spłaszczone. Pokrywy zazwyczaj skrócone, odsłaniają 1-3 tylne segmenty odwłoka; u niektórych rodzajów pokrywy w pełni rozwinięte. Głowa nie jest zakryta w widoku od góry. Brzegi przedplecza zwykle są rozszerzone i cienkie. Na brzusznej stronie przedtułowia znajduje się wyrostek, pomiędzy biodrami przednich par nóg nóg. Powierzchnia grzbietowa punktowana, pokrywy zazwyczaj gładkie, choć u niektórych rodzajów żeberkowane. Czułki składają się z 11 segmentów, ostatnie 3 (czasami 2) tworzą buławkę. Stopa zwykle składa się z 5 segmentów we wszystkich parach odnóży , rzadziej z 4. Czwarty tarsomer jest zredukowany, zaś piąty - najdłuższy[1].
Ubarwienie ciała zazwyczaj ciemnie, czarne lub brunatne, czasami z czerwonymi bądź żółtymi plamkami[1][3].
Biologia i ekologia
Większość gatunków jest saprofagiczna lub mykofagiczna. Inne są związane z kwiatami, padliną, (np. Nitidula, Omosita) gniazdami pszczół (np. Aethina tumida) lub mrówek, (np. Amphotis) bądź zmagazynowaną żywnością (np. niektórzy przedstawiciele rodzaju Carpophilus). Larwy niektórych grup są drapieżnikami, żerując zwłaszcza na larwach korników, larwy z rodzaju Cybocephalus żerują na czerwcach[1].
Systematyka
Do zgniotkowatych zaliczanych jest około 4500 gatunków zgrupowanych w 350 rodzajach[1].
Podział systematyczny[4]:
- Podrodzina Calonecrinae
- Calonecrus
- Podrodzina Maynipeplinae
- Maynipeplus
- Podrodzina Epuraeinae
- Podrodzina Carpophilinae
- Procarpophilus
- Carpophilus
- Nitops
- Ctilodes
- Loriarulus
- Vulpixenus
- Urophorus
- Podrodzina Amphicrossinae
- Amphicrossus
- Podrodzina Meligethinae
- †Melipriopsis
- Meligethinus
- Pria
- Microporodes
- Anthystrix
- Micropria
- Metapria
- Cyclogethes
- Cryptarchopria
- Microporum
- Cornutopria
- Meligethes
- Restiopria
- Podrodzina Nitidulinae
- Nitidula
- Omosita
- lizaczka (Soronia)
- †Microsoronia
- Lobiopa
- Omosiphila
- Temnoracta
- Hisparonia
- Ornosia
- Pleoronia
- Amphotis
- Macleayania
- Sebastianiella
- Annachramus
- Stenoronia
- Prometopia
- Cacconia
- Axyra
- Megauchenia
- Tetrisus
- Megaucheniodes
- Taraphia
- Pseudoplatychora
- Ipidia
- Platychora
- Taracta
- Psilotus
- Perilopa
- Stelidota
- Phenolia
- Gaulodes
- Ussuriphia
- Ostomarch
- Epuraeopsis
- Perilopsis
- Cratonura
- Psilonitidula
- Lasiodactylus
- Neopocadius
- Australaethina
- Aethina
- Anister
- †Omositoidea
- Atarphia
- Hebasculinus
- Hebascus
- Neohebascus
- Hyleopocadius
- Kryzhanovskiella
- Niliodes
- Physoronia
- Pocadites
- Pocadius
- Tagmolycra
- Parapocadius
- Bolivitoxus
- Pleuroneces
- Thalycra
- Pseudothalycra
- Quadrifrons
- Neothalycra
- Thalycrinella
- Pocadionta
- Thalycrodes
- Rixerodes
- Australycra
- Pocadiolycra
- †Cychramites
- Cychramus
- Xenostrongylus
- Oxystrongylus
- Kirejtshukostrongylus
- Axychramus
- Ceratochramus
- Mystrops
- Anthepurops
- Anthocorcina
- Platychorodes
- Cychrocephalus
- Nitidulora
- Palaeocorcina
- Palmostrops
- †Cyllolithus
- Somatoxus
- Cyclocaccus
- Camptodes
- Meoncerus
- Apsectochilus
- Lordyrops
- Carinocyllodes
- wyciążek (Cyllodes)
- Eusphaerius
- Viettherchnus
- Ceramphosia
- Camptomorphus
- Pallodes
- Coxollodes
- Neopallodes
- Cyllodesus
- Oxycnemus
- Eugoniopus
- Psilopyga
- Interfaxia
- Triacanus
- Monafricus
- Gymnocychramus
- Pycnocnemus
- Arborotubus
- Cychramptodes
- Gonoglypha
- Miskoramus
- Cylindroramus
- Lawrencerosus
- Krakingus
- Koryaga
- Koryaginus
- Podrodzina Cillaeinae
- Gonioryctus
- Orthostolus
- Apetasimus
- Eupetinus
- Prosopeus
- Cillaeopeplus
- Colopterus
- Colopterus
- Cyllopodes
- Grammorus
- Grouvellepeplus
- Brachypeplus
- Leiopeplus
- Idosoronia
- Teloconus
- Tokocillaeus
- Onicotis
- Campsopyga
- Cillaeus
- Brittonema
- Cillaeopsis
- Halepopeplus
- Liparopeplus
- Halepopeplus
- Adocinus
- Platynema
- Ithyphenes
- Macrostola
- Macrostolops
- Conotelus
- Podrodzina Cryptarchinae
- Cnips
- Cnipsarcha
- schowka (Cryptarcha)
- Homepura
- Kaszabena
- Paromia
- Paromidia
- Pityophagus
- urazek (Glischrochilus)
- Platyarcha
- Amlearcha
- Ceratarhina
- Arhina
- Arhinella
- Eucalosphaera
- Podrodzina Cybocephalinae
- Cybocephalus
- Pycnocephalus
- Hierronius
- Pastillodes
- Taxicephomerus
- Horadion
- Pastillus
- †Endrodiellus
- Pastillocenicus
- incertae sedis
- †Miophenolia
- †Oligamphotis
- Prioschema
Przypisy
- p
- d
- e
Rodziny chrząszczy
- królestwo: zwierzęta
- typ: stawonogi
- gromada: owady
- podgromada: uskrzydlone
- infragromada: nowoskrzydłe
- nadrząd: skrytoskrzydłe
†Protocoleoptera
| Tshekardocoleoidea |
|
|---|---|
| Permocupedoidea |
|
| Permosynoidea |
|
|
| Asiocoleoidea |
|
|---|---|
| Rhombocoleoidea |
|
| Schizophoroidea |
|
| Lepiceroidea |
|
| Sphaeriusoidea |
|
| incertae sedis |
|
| kusakokształtne |
| ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| żukokształtne |
| ||||||||||||||
| sprężykokształtne |
| ||||||||||||||
| Derodontiformia |
| ||||||||||||||
| kapturnikokształtne |
| ||||||||||||||
| Cucujiformia |
|
- Britannica: animal/sap-beetle
- SNL: glansbiller
