Łubin żółty
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | |||
Rząd | bobowce | ||
Rodzina | bobowate | ||
Podrodzina | |||
Rodzaj | łubin | ||
Gatunek | łubin żółty | ||
Nazwa systematyczna | |||
Lupinus luteus L. Sp. pl. 2:722. 1753 | |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
najmniejszej troski | |||
| |||
|
Łubin żółty (Lupinus luteus L.) – gatunek rośliny jednorocznej z rodziny bobowatych. Pochodzi z południowo-zachodniej Europy, Afryki Północnej (Algeria, Maroko, Tunezja) i Azji Zachodniej (Izrael, Liban)[4]. W Polsce roślina uprawiana i często dziczejąca (efemerofit)[5].
Morfologia
- Łodyga
- Wzniesiona, prosta, o wysokości przeważnie 25–60 cm.
- Liście
- Dłoniasto-złożone z 9-11 odwrotnie jajowatych listków.
- Kwiaty
- Motylkowe, żółte i pachnące, wyrastające w okółkach tworzących grono na szczytach pędów. Występują podkwiatki, kielich jest głęboko dwuwargowy.
- Owoc
- Strąk zawierający ponad 5 matowych nasion.
- Korzeń
- Ma brodawki korzeniowe, które umożliwiają wiązanie azotu atmosferycznego.
Zastosowanie
- Gatunek wykorzystywany jako nawóz zielony, wysiewany także jako międzyplon. Znajduje się w rejestrze roślin rolniczych Unii Europejskiej.
- Roślina miododajna[6].
- Odmiana zawierająca zmniejszoną ilość alkaloidów, zwana słodkim łubinem, jest uprawiana także na paszę[7].
Polskie odmiany
Według danych Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych w Polsce zarejestrowane są następujące odmiany łubinu żółtego:
- niesamokończące:
- Baryt,
- Dukat,
- Lord,
- Mister,
- Parys,
- Talar,
- samokończące:
- Perkoz,
- Taper[8].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-26] (ang.).
- ↑ Lupinus luteus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-01].
- ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- ↑ Rośliny miododajne. [w:] zszp.pl [on-line]. Związek Szkółkarzy Polskich. [dostęp 2022-11-08].
- ↑ Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
- ↑ Stanisław Stawiński, Łubin: białko z najsłabszych gleb, w: Strączkowe, Polskie Wydawnictwo Rolnicze, Poznań, 2013, s. 25, ISBN 978-83-61078-68-5
Linki zewnętrzne
- Uprawa łubinu żółtego. sai.iung.pulawy.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-08-06)].
- J9U: 987007561190005171
- SNL: gullupin
Identyfikatory zewnętrzne:
- BioLib: 39900
- EoL: 703669
- EUNIS: 172239
- Flora of North America: 242330710
- GBIF: 2963817
- identyfikator iNaturalist: 55440
- IPNI: 504707-1
- ITIS: 503584
- NCBI: 3873
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): ild-8560
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:504707-1
- Tela Botanica: 40186
- identyfikator Tropicos: 13037036
- USDA PLANTS: LULU80
- CoL: 3WFG8