Wereldtentoonstelling van 1853

EXPO 1853 New York
Lattings uitzichttoren
Lattings uitzichttoren
BIE-classificatie Niet erkende tentoonstelling
Naam Exhibition of the Industry of All Nations
Bouwwerk Latting uitzichttoren
Oppervlakte 3,9 ha
Uitvinding(en) Liftrem
Aantal bezoekers 1.000.000
Ligging
Land Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten
Locatie Bryant Park
Coördinaten 40° 45′ NB, 73° 59′ WL
Data
Openingsdatum 14 juli 1853
Sluitingsdatum 14 november 1854
Universele tentoonstellingen
Vorige Great Exhibition in Londen
Volgende Exposition Universelle (1855) in Parijs
Tegelijk
Overige Great Industrial Exhibition

De Exhibition of the Industry of All Nations was een wereldtentoonstelling die in 1853 gehouden werd in de Amerikaanse stad New York. Deze universele wereldtentoonstelling was de eerste op Amerikaanse bodem, maar is nooit door het Bureau International des Expositions erkend. Hij volgde kort op de succesvolle Great Exhibition twee jaar eerder in Londen en was vooral bedoeld om, gedreven door nationale trots, de industriële prestaties en de normen en waarden van de jonge natie aan de wereld te laten zien.[1]. Jacob Aaron Westervelt, burgemeester van New York was de voorzitter van het organisatie comité[2], Samuel Francis Du Pont was de algemeen directeur.

Het New Yorkse Crystal Palace in olieverf door George Baxter, Londen, 1853

Tentoonstelling

De tentoonstelling werd op 14 juli 1853 door president Franklin Pierce geopend. Op 14 november 1854 sloten de poorten en waren meer dan 1 miljoen bezoekers de poorten gepasseerd. Deze bezoekersaantallen betekende vooral een stimulans voor de toeristische sector en was eveneens aanleiding voor de bouw van hotel accommodatie, De tentoonstelling zelf leed een verlies van USD 300.000. De tentoonstellingshal was geheel inspireerd op de tentoonstelling in Londen zodat New-York zijn eigen Crystal Palace kreeg[1]. Het New Yorkse Crystal Palace was ontworpen door de Duitse architect Karl Gildemeister en de Deense architect Georg Carstensen. Een brand verwoestte het gebouw op 5 oktober 1858[3]. De Amerikaanse dichter Walt Whitman schreef voor de gelegenheid « The Song of the Exposition ».

Vlak naast het Crystal Palace stond Lattings uitzichttoren, het letterlijke hoogtepunt van de tentoonstelling. Deze houten uitzichttoren van 96m hoogte bood de bezoekers een uitzicht over Manhattan tot Queens, Staten Island en New Jersey. De toren kwam net boven de windvaan van de Trinity Church (88m) uit en was vanaf 1853 tot de brand van 30 augustus 1856 het hoogste gebouw van New-York[4],[5].

Belangrijke vindingen

  • Elisha Otis presenteerde op de tentoonstelling de door hem uitgevonden liftrem waarmee een lift automatisch gestopt wordt in geval van een kabelbreuk. Hiermee kwam hij met een antwoord op een brede vrees voor vallende liften onder het publiek. Drie jaar later werd de eerste Otis lift in een New Yorkse winkel in gebruik genomen.
  • David Alter maakte een methode voor de winning en zuivering van broom uit zoutbronnen wereldkundig. Dit bleek vooral nuttig voor de ijzerindustrie.
  • De eerste skelter ter wereld werd tentoongesteld.
· Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet) · Sjabloon bewerken
achteraf door BIE erkend:Londen (1851) · Parijs (1855) · Londen (1862) · Parijs (1867) · Wenen (1873) · Philadelphia (1876) · Parijs (1878) · Melbourne (1880) · Barcelona (1888) · Parijs (1889) · Chicago (1893) · Brussel (1897) · Parijs (1900) · St. Louis (1904) · Luik (1905) · Milaan (1906) · Brussel (1910) · Turijn (1911) · Gent (1913) · San Francisco (1915) · Barcelona/Sevilla (1929) · Chicago (1933)
algemeen/universeel (BIE):Brussel (1935) · Parijs (1937) · New York (1939) · Port-au-Prince (1949) · Brussel (1958) · Seattle (1962) · Montreal (1967) · Osaka (1970) · Sevilla (1992) · Hannover (2000) · Shanghai (2010) · Milaan (2015) · Dubai (2020) · Osaka (2025)
gespecialiseerde tentoonstellingen (BIE):Stockholm (1936) · Helsinki (1938) · Luik (1939) · Parijs (1947) · Lyon (1949) · Stockholm (1949) · Lille (1951) · Jeruzalem (1953) · Rome (1953) · Napels (1954) · Turijn (1955) · Helsingborg (1955) · Beit Dagan (1956) · Berlijn (1957) · Turijn (1961) · München (1965) · San Antonio (1968) · Budapest (1971) · Spokane (1974) · Okinawa (1975) · Plovdiv (1981) · Knoxville (1982) · New Orleans (1984) · Plovdiv (1985) · Tsukuba (1985) · Vancouver (1986) · Brisbane (1988) · Plovdiv (1991) · Genua (1992) · Daejeon (1993) · Lissabon (1998) · Nagoya (2005) · Zaragoza (2008) · Yeosu (2012) · Astana (2017) · Buenos Aires (2023)
AIPH-tuinbouwtentoonstellingen (BIE):Floriade Rotterdam (1960) · Hamburg (1963) · Wenen (1964) · Parijs (1969) · Floriade Amsterdam (1972) · Hamburg (1973) · Wenen (1974) · Montreal (1980) · Floriade Amsterdam (1982) · München (1983) · Liverpool (1984) · Osaka (1990) · Floriade Zoetermeer/Den Haag (1992) · Stuttgart (1993) · Kunming (1999) · Floriade Haarlemmermeer (2002) · Rostock (2003) · Chiang Mai (2006/7) · Floriade Venlo (2012) · Antalya (2016) · Beijing (2019) · Doha (2021) · Floriade Almere (2022)
afgelaste tentoonstellingen:E42, Rome (1942) · EXPO 95 Wenen & Budapest (1995) · Seine Saint Denis (2004)
overige wereldtentoonstellingen:New York (1853) · Dublin (1853) · Tokio (1867) · Dublin (1874) · Berlijn (1879) · Sydney International Exhibition (1879) · Amsterdam (1883) · New Orleans (1884) · Antwerpen (1885) · Londen (1886) · Amsterdam (1887) · Brussel (1888) · Glasgow (1888) · Melbourne (1888) · Antwerpen (1894) · Milaan (1894) · San Francisco (1894) · Atlanta (1895) · Amsterdam (1895) · Berlijn (1896) · Buffalo (1901) · Turijn (1902) · Christchurch (1906) · Dublin (1907) · Hampton Roads (1907) · Seattle (1909) · Lyon (1914) · Semarang (1914) · San Diego (1915) · Rio de Janeiro (1922) · Wembley (1924) · Parijs (1925) · Philadelphia (1926) · Antwerpen (1930) · Luik (1930) · Parijs (1931) · Cleveland (1936) · San Francisco (1939) · New York (1964)
Bronnen, noten en/of referenties
  • Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Exposition universelle de 1853 op de Franstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
  1. a b [1] The World's Fair in New-York
  2. 18th Annual Report, no. 13 (1820) by the Bergen County Historical Society, page 61/62
  3. [2] Guide to the New York Crystal Palace
  4. Staff. "NEW-YORK CITY.; A Conflagration--Destruction of the "Latting Observatory"--$130,000 worth of Property destroyed-Narrow escape of the Crystal Palace. The Knife Again--Probable Murder of a Boy by a Boy. POLICE INTELLIGENCE. Burned to Death.", The New York Times, September 1, 1856.
  5. Pollak, Michael. "F.Y.I.: Over the Bounding Pond", The New York Times, August 28,2005.