Tmesipteris

Tmesipteris
Tmesipteris elongata
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Embryophyta (Landplanten)
Clade:Tracheophyta
Clade:Euphyllophyta
Clade:Monilophyta
Klasse:Psilotopsida
Orde:Psilotales
Familie:Psilotaceae
Geslacht
Tmesipteris
Bernh. (1801)
Typesoort
Tmesipteris tannensis (Spreng.) Bernh. (1801)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Tmesipteris op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Tmesipteris is een geslacht van varens uit de familie Psilotaceae.

Het zijn zeer primitieve vaatplanten, waarvan het niet duidelijk is of zij als voorouders van de modernere vaatplanten mogen beschouwd worden, dan wel als een doodlopende tak van de evolutionaire boom.

Tmesipteris-soorten zijn epifyten die vooral op boomvarens van de geslachten Dicksonia en Cyathea groeien. Het verspreidingsgebied is beperkt tot de subtropische en tropische gebieden van het Australaziatisch gebied, voornamelijk Australië, Tasmanië, Nieuw-Zeeland, Nieuw-Caledonië en Nieuw-Guinea, waar de soorten voorkomen in warme, gematigde regenwouden.

Naamgeving en etymologie

De botanische naam Tmesipteris is een samenstelling van Oudgrieks τμῆσις, tmēsis (snede) en πτερίς, pteris (varen).

Kenmerken

De sporofyten zijn middelgrote epifytische planten met rizoïden die zich als een mat rond de boomvaren hecht, en waaruit korte, hangende, onvertakte donkergroene stengels ontspruiten voorzien van enaties (kleine, schubachtige bladen zonder nerven).

De sporendoosjes bevinden zich tussen de bladen op korte vertakkingen en zijn tweelobbig.

De gametofyten groeien ondergronds en dragen oppervlakkige antheridia en dieper liggende archegonia.

Taxonomie

Fylogenetische stamboom (gedeelte)
volgens PPG I (2016)
  • Er is lange tijd discussie geweest over juiste plaatsing van Tmesipteris en het zustergeslacht Psilotum, waarbij ze door sommige auteurs als echte varens beschouwd werden, en door anderen als afstammelingen van de eerste vaatplanten. In de taxonomische beschrijving van Smith et al. (2006), gebaseerd op DNA-onderzoek, worden beide geslachten echter als enige in een aparte orde Psilotales onder de klasse Psilotopsida geplaatst, als zustergroep van de andere varens[2].

    Het geslacht telt dertien soorten. De typesoort is Tmesipteris tannensis.

    Soorten

    • Tmesipteris elongata Dangeard (1890-91)
    • Tmesipteris horomaka Perrie, Brownsey & Lovis (2010)
    • Tmesipteris lanceolata Dangeard (1890-91)
    • Tmesipteris norfolkensis P.S.Green (1986)
    • Tmesipteris obliqua R.J.Chinnock (1993)
    • Tmesipteris oblongifolia A.F.Braithw. (1986)
    • Tmesipteris ovata Wakef. (1944)
    • Tmesipteris parva Wakef. (1944)
    • Tmesipteris sigmatifolia Chinnock (1975)
    • Tmesipteris solomonensis Braithwaite (1973)
    • Tmesipteris tannensis (Spreng.) Bernh. (1801)
    • Tmesipteris truncata (R. Br.) Desv. (1827)
    • Tmesipteris vanuatensis A.F. Braithw. (1986)
    • Tmesipteris vieillardii Dangeard (1890-91)
    Bronnen, noten en/of referenties
    • (en) PPG. (2016) PPG I, A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. J. Syst. Evol. 54 (6): 563-603, 2016
    • (en) Tmesipteris op IPNI
    • (en) Tmesipteris op GBIF[dode link]
    • (en) Family Psilotaceae, genus Tmesipteris; world species list
    • (en) Fork Fens op The hidden forest

    1. Lycopodiales, 1 familie: Lycopodiaceae (wolfsklauwfamilie)
    2. (en) A.R. Smith, K. M. Pryer, E. Schuettpelz, P. Korall, H. Schneider, P.G. Wolf, 2006: A classification for extant ferns. Taxon. 55 (3), 2006, blz. 705–731.
    · · Sjabloon bewerken
    Geslachten en soorten van de familie Psilotaceae

    Geslacht: Psilotum
    Soorten: P. complanatum · P. nudum · P. ×intermedium
    Geslacht: Tmesipteris
    Soorten: T. elongata · T. lanceolata · T. norfolkensis · T. obliqua · T. oblongifolia · T. ovata · T. parva · T. sigmatifolia · T. solomonensis · T. tannensis · T. truncata · T. vanuatensis · T. vieillardii