Lijst van oorlogen van Nederland
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/1794-1795_Franse_invasie_in_de_Nederlanden.svg/260px-1794-1795_Franse_invasie_in_de_Nederlanden.svg.png)
Dit is een lijst van oorlogen van Nederland vanaf 1560.
Nederland is als staat ontstaan tijdens de Tachtigjarige Oorlog als een verzameling van provincies en steden die zich op 1581 onafhankelijk verklaarden van het Spaanse Rijk. Daarmee werd de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (ook wel 'Verenigde Provinciën' of kortweg 'de Republiek') een soevereine politieke entiteit, terwijl de rest van de Lage Landen of Nederlanden (op enkele staten na zoals het Prinsbisdom Luik, het Abdijvorstendom Stavelot-Malmedy enzovoort), waarmee het in de Bourgondische tijd geleidelijk was geïntegreerd tot de Habsburgse Nederlanden, onder de heerschappij van het Huis Habsburg bleef. De Republiek en later het Koninkrijk der Nederlanden is in verschillende Europese oorlogen betrokken geweest en heeft ook koloniale oorlogen overzee gevoerd ter stichting van de Nederlandse koloniën, eerst onder leiding van de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) en West-Indische Compagnie (WIC), later direct door de staat. In de 20e eeuw verloor Nederland zijn koloniën, waarna de resterende Caribische rijksdelen een gelijkwaardige status hebben gekregen. Sinds 1950 is Nederland via de Verenigde Naties betrokken bij oorlogen in onder meer het voormalige Joegoslavië, het Midden-Oosten en Afghanistan en stuurt Nederland vredestroepen.
In deze lijst zijn alle oorlogen opgenomen die werden gevoerd door de Nederlandse staat, dat wil zeggen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1581/88–1795), de Bataafse Republiek (1795–1806), het Koninkrijk Holland (1806–1810), het Vorstendom der Nederlanden (1813–1815), het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1815–1839) en het huidige Koninkrijk der Nederlanden (1839–heden).
- Voor meer details over de gevechten tijdens de oorlog in deze periode, zie Lijst van Nederlandse veld- en zeeslagen (1560–heden).
- Voor eerdere oorlogen, zie Lijst van oorlogen in de Lage Landen tot 1560.
- Voor gelijktijdige oorlogen in het zuiden tot 1829, zie Lijst van oorlogen in de zuidelijke Lage Landen (1560–1829).
- Voor oorlogen van het Koninkrijk België vanaf de Belgische Revolutie, zie Lijst van oorlogen van België (1830–heden).
- Voor oorlogen van het Groothertogdom Luxemburg vanaf zijn onafhankelijkheid, zie Lijst van oorlogen van Luxemburg (1890–heden).
Begin | Eind | Naam conflict | Partijen | Uitkomst | |
---|---|---|---|---|---|
Combatant 1 | Combatant 2 | ||||
1568 | 1648 | Tachtigjarige Oorlog (ook Nederlandse Opstand genoemd) (vermengd met Dertigjarige Oorlog) | ![]() Henegouwen, Namen, Artesië, etc. c. 1576–1585)
| ![]() ![]() ![]() | Vrede van Münster
|
1601 | 1661 | Nederlands-Portugese Oorlog | ![]() | ![]() | Vrede van Den Haag
|
1609 | 1621 | Nederlandse verovering van de Banda-eilanden | ![]() ![]() | Bandanese strijders![]() ![]() | Nederlandse overwinning
|
1643 | 1645 | Oorlog van Kieft | ![]() | Wappingers | Wapenstilstand |
1652 | 1654 | Eerste Engels-Nederlandse Oorlog | ![]() | ![]() | Engelse overwinning
|
1651 | 1986 | Driehonderdvijfendertigjarige Oorlog (onderdeel van de Eerste Engels-Nederlandse Oorlog, historiciteit betwist) | ![]() | ![]() | Vrede van Scilly (1986) |
1655 | 1660 | Noordse Oorlog (1655-1660) | ![]() ![]() ![]() | ![]() | Vrede van Kopenhagen (1660)
|
1655 | 1655 | Perzikoorlog (onderdeel van de Noordse Oorlog (1655-1660)) | ![]() | Susquehannock en geallieerde indianen | Indiaanse overwinning
|
1657 | 1660 | Zweeds-Nederlandse Oorlog (onderdeel van de Noordse Oorlog (1655-1660)) | ![]() ![]() | ![]() | Vrede van Kopenhagen (1660) |
1659 | 1660 | Eerste Esopusoorlog | ![]() | Lenape-Indianen | Vredesverdrag |
1663 | 1663 | Tweede Esopusoorlog | ![]() ![]() | Lenape-Indianen | Nederlandse overwinning |
1665 | 1667 | Tweede Engels-Nederlandse Oorlog | ![]() | ![]() | Nederlandse overwinning: Vrede van Breda
|
1672 | 1674 | Derde Engels-Nederlandse Oorlog | ![]() | ![]() | Nederlandse overwinning
|
1672 | 1678 | Hollandse Oorlog (Frans-Nederlandse oorlog) | ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]()
| ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() | Onbeslist |
1674 | 1681 | Trunajaya-opstand | ![]()
| Trunajaya's rebellen Makassarese strijders Mataramse troonpretendenten (na 1677) | Nederlands–Mataramse overwinning
|
1688 | 1697 | Negenjarige Oorlog | ![]() ![]() ![]()
| ![]() | Vrede van Rijswijk |
1701 | 1714 | Spaanse Successieoorlog | ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() | ![]() ![]() ![]() ![]() | Vrede van Utrecht (1713) Vrede van Rastatt (1714) |
1702 | 1708 | Gelderse Plooierijen | Oude Plooi (Orangisten) | Nieuwe Plooi (Loevesteiners) | Overwinning van de Nieuwe Plooi |
1718 | 1720 | Oorlog van de Quadruple Alliantie | ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() | ![]() | Spaanse nederlaag
|
1740 | 1748 | Oostenrijkse Successieoorlog | ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() | ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() | Vrede van Aken (1748)
|
1775 | 1783 | Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog | ![]()
| ![]() | Amerikaanse overwinning
|
1757 | 1793 | Boni-oorlogen | ![]() | Marrons van Suriname: Adyáko, Boni, Baron, Jolicoeur e.a. | Nederlandse overwinning
|
1780 | 1784 | Vierde Engels-Nederlandse Oorlog | ![]() | ![]() | Britse overwinning
|
1784 | 1784 | Keteloorlog | ![]() | ![]() | Nederlandse overwinning:
|
1786 | 1787 | Gevechten in de Patriottentijd | ![]() | ![]() ![]() | Pruisisch–orangistische overwinning |
1792 | 1795 | Eerste Coalitieoorlog (vooral Franse veldtocht in de Nederlanden) | ![]() ![]() | ![]() | Franse overwinning
|
1798 | 1802 | Tweede Coalitieoorlog | ![]()
| ![]()
| Franse overwinning |
1803 | 1815 | Napoleontische oorlogen | ![]() | Geallieerde overwinning | |
1804 | 1804 | Slag om Suriname | ![]() • Nederlands-Guiana ![]() | ![]() | Britse overwinning
|
1810 | 1810 | Britse verovering van de Banda-eilanden | ![]() | ![]() | Britse overwinning
|
1811 | 1811 | Invasie van Java (1811) | ![]() | ![]() | Britse overwinning
|
1803 | 1824 | Eerste Padri-oorlog | ![]()
| Padri-rebellen (islamisten) | Onbeslist
|
1819 | 1819 | Eerste expeditie naar Palembang | ![]() | ![]() | Palembangse overwinning
|
1821 | 1825 | Tweede expeditie naar Palembang | ![]() | ![]() | Nederlandse overwinning
|
1824 | 1825 | Bonische expedities | ![]() | Koninkrijk Boni | Bonische overwinning
|
1824 | 1832 | Tweede Padri-oorlog | ![]() ![]()
| Padri-rebellen (islamisten)![]() | Nederlandse overwinning
|
1825 | 1830 | Java-oorlog | ![]() Sultanaat Jogjakarta Soerakarta | Javaanse rebellen | Nederlandse overwinning
|
1830 | 1839 | Belgische Revolutie | ![]() | ![]()
Gesteund door: | Belgische overwinning: Verdrag van Londen (1839)
|
1846 | 1846 | Eerste expeditie naar Bali | ![]() | Vorstendom Boeleleng | Onbeslist
|
1848 | 1848 | Tweede expeditie naar Bali | ![]() | Vorstendom Boeleleng | Balinese overwinning
|
1849 | 1849 | Derde expeditie naar Bali | ![]() Vorstendom Bangli Vorstendom Tabanan Vorstendom Selaparang | Vorstendom Boeleleng Vorstendom Karangasem Vorstendom Klungkung | Nederlandse overwinning: Vrede van Kuta
|
1858 | 1858 | Vierde expeditie naar Bali | ![]() | Boelelengse rebellen | Nederlandse overwinning
|
1859 | 1860 | Bonische expedities | ![]() Koninkrijk Boni (Ahmad Singkarru Rukka) | Koninkrijk Boni (Basse Arung Kajuara) | Nederlandse overwinning
|
1859 | 1863 | Bandjermasinse Oorlog | ![]() | ![]() | Nederlandse overwinning |
1859 | 1868 | Expeditie naar de Pasoemah-landen | ![]() | Pasoemahers | Nederlandse overwinning |
1868 | 1868 | Vijfde expeditie naar Bali | ![]() | Boelelengse rebellen | Nederlandse overwinning
|
1873 | 1914 | Atjehoorlog | ![]() | Atjehse zeerovers Sultanaat Atjeh | Nederlandse overwinning
|
1894 | 1894 | Lombok-oorlog 1894 | ![]() Sasak-rebellen | Vorstendom Lombok Vorstendom Karangasem | Nederlandse overwinning
|
1903 | 1903 | Expeditie naar Korintji | ![]() | Vorstendom Korintji | Nederlandse overwinning
|
1906 | 1908 | Expeditie naar Bali 1906 - 1908 | ![]() Vorstendom Karangasem Vorstendom Gianyar | Vorstendom Badung Vorstendom Tabanan Vorstendom Klungkung | Nederlandse overwinning
|
1939 | 1945 | Tweede Wereldoorlog | Geallieerden
| Asmogendheden
| Geallieerde overwinning
|
1945 | 1949 | Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog (Politionele acties) | ![]() | ![]() | Indonesische diplomatieke overwinning
|
1950 | 1953 | Koreaanse Oorlog | ![]() ![]()
| ![]() ![]() | Wapenstilstand[1] |
1990 | 1991 | Golfoorlog | Golfoorlogcoalitie, waaronder ![]() ![]() | ![]() | Overwinning van de coalitie
|
1991 | 2003 | Iraakse no-flyzones | ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() | ![]() | Overwinning van de coalitie
|
1998 | 1999 | Kosovo-oorlog | ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() | ![]() ![]() | Overwinning van de NAVO
|
2003 | 2011 | Irakoorlog | Multinationale troepenmacht in Irak
| ![]() | Overwinning van de coalitie
|
2001 | 2021 | Oorlog in Afghanistan (2001-2021) | ![]()
| ![]()
| Overwinning van de Taliban
|
2011 | 2011 | Opstand in Libië | ![]() ![]()
| ![]() | Overwinning Nationale Overgangsraad en NAVO
|
2014 | 2019 | Interventie tegen Islamitische Staat | Coalitie CJTF–OIR
| Islamitische Staat (ISIS) | Internationale overwinning
|
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/nl/timeline/al62a3wpsrhadf8b9q4mh85t8eootal.png)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/nl/timeline/1j5b9bv07e7fqt5q73ub10ulk7s5mkw.png)
Zie ook
- Lijst van conflicten en oorlogen met Surinaamse betrokkenheid
- Lijst van Friese veldslagen
- Lijst van Nederlandse veld- en zeeslagen
- Lijst van oorlogen in de Lage Landen tot 1560
- Lijst van oorlogen in de zuidelijke Lage Landen (1560–1829)
- Lijst van oorlogen van België
- Lijst van oorlogen van Luxemburg
- Grensoorlogen (1779-1879), Boerenoorlogen (1880–1902) en Maritz-rebellie (1914–1915) – Nederlandse kolonisten in Zuid-Afrika (Afrikaners of Boere(n))
- Opstanden in Vlaanderen
- ↑ Formeel tot heden; er is een wapenstilstand gesloten op 27 juli 1953, maar officieel zijn Noord- en Zuid-Korea nog altijd in staat van oorlog met elkaar.