Kenozeromeer

Cultureel landschap van het Kenozeromeer
Werelderfgoed cultuur
Land	Rusland
UNESCO-regio	Europa en Noord-Amerika
Criteria	iii
Inschrijvingsverloop
UNESCO-volgnr.	1688
Inschrijving	2024 (46e sessie)
UNESCO-werelderfgoedlijst

Kenozeromeer Кенозеро
Situering
Stroomgebieds­landen	Rusland
Stroomgebied	5.450
Locatie	Oblast Archangelsk
Hoogte	85 m
Coördinaten	62° 4′ NB, 38° 15′ OL
Basisgegevens
Oppervlakte	68,6 km²
Maximale lengte	24 km
Maximale breedte	5,5 km
Overig
Belangrijkste bronnen	Pocha, Porzhenka, Porma
Belangrijkste uitlopen	Kena → Onega → Witte Zee
Eiland(en)	> 70 (o.a. Medvejy, Mamonov)
Plaatsen	Vershinino, Pershlakhta
Foto's
Portaal    Geografie

Het Kenozeromeer (Russisch: Кенозеро) is een meer in het zuidwesten van de oblast Archangelsk in het Europees deel van Rusland. Het meer ligt centraal in het 1.396,63 km² grote nationaal park Kenozero, wat een biosfeerreservaat onder UNESCO's Mens- en Biosfeerprogramma (MAB).

Het Kenozeromeer heeft een oppervlakte van 68,6 km², daarmee is het niet het grootste meer in de oblast, dat is het iets zuidelijker gelegen 365 km² grote Latsjameer. Het Kenozeromeer watert af via de Kena, een linkerzijrivier van de Onega, een stroom die uitmondt in de Witte Zee.

Het meer heeft een complexe vorm en bestaat in feite uit drie meren die met elkaar verbonden zijn door rechte stukken: het eigenlijke Kenozeromeer, het Svinoye-meer en het Dolgoye-meer. De vorm wordt bepaald door het feit dat het meer zich in de kloof van de aardkorst bevindt, in tegenstelling tot andere meren in het nationaal park Kenozero, die allemaal van glaciale oorsprong zijn. Er zijn meer dan 70 eilanden in het Kenozeromeer, met een gezamenlijke oppervlakte van 20,9 km².

Er zijn een tiental dorpen aan de oever van het meer, waarvan de grootste Vershinino en Pershlakhta zijn. De weg verbindt de noordelijke oever (in het bijzonder Ust-Pocha, Vershinino en Pershlakhta) met Onezhsky Trakt, de weg die Kargopol via Plesetsk met Yemetsk verbindt.

Het meer speelt een belangrijke rol, en werd ook internationaal bekend door de film De witte nachten van postbode Aleksej Trjapitsyn van Andrej Kontsjalovski uit 2014.

De omgeving van het meer, met een oppervlakte van 710 km² werd in 2024 tijdens de 46e sessie van de UNESCO Commissie voor het Werelderfgoed erkend als cultuurerfgoed en als "Cultureel landschap van het Kenozeromeer" toegevoegd aan de werelderfgoedlijst. De rest van het nationaal park Kenozero werd hierbij als bufferzone aan de erkenning toegevoegd.

Het gebied werd erkend omwille van het lokale culturele landschap dat zich hier vanaf de 12e eeuw ontwikkelde, na de geleidelijke Slavische kolonisatie, die begon met de komst van de Pomoren. Het omvat een aantal traditionele landelijke nederzettingen met lokale houten architectuur en weerspiegelt het gemeenschappelijke beheer van landbouw en natuur dat zich ontwikkelde toen de inheemse Fins-Oegrische boscultuur samensmolt met de traditionele Slavische veldcultuur. Houten kerken en andere religieuze gebouwen, oorspronkelijk versierd met beschilderde plafonds, of "hemelen", zijn de belangrijkste sociale, culturele en visuele bezienswaardigheden van het gebied. Hun ruimtelijke organisatie, samen met heilige plaatsen en symbolen, benadrukken de spirituele verbondenheid van de bewoners met deze omgeving.^[1] Veel kapellen werden al gerestaureerd met financiële steun van de Noorse regering, ook omwille van de Scandinavische hemelen, met heiligen beschilderde plafonds, iets wat uniek is voor de kapellen van deze regio en wat verder nergens in Rusland wordt aangetroffen.

Zie de categorie Lake Kenozero van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.