Hare-methode

Bij het berekenen van de zetelverdeling bij een politieke verkiezing is de hare-methode (soms ook wel methode van grootste overschotten of hamilton-methode genoemd) de meest onpartijdige methode. Het zorgt voor een optimale zetel-stemverhouding en komt daarmee het dichtst in de buurt van het ideaal van evenredige vertegenwoordiging.^[1]

Het hare-quotum, dat ook wel kiesdeler wordt genoemd, is het totale aantal stemmen gedeeld door het aantal te vervullen zetels. Dit quotum wordt gebruikt bij het berekenen van de zetelverdeling volgens de methode van grootste restanten en bevoordeelt daarmee grote noch kleine partijen.

De kiesdeler kan als volgt worden berekend:

${\displaystyle {\mbox{kiesdeler = }}{\frac {{\mbox{aantal}}\;{\mbox{stemmen}}}{{\mbox{aantal}}\;{\mbox{zetels}}}}}$

waar

• Aantal stemmen = het totale aantal geldige stemmen dat bij een verkiezing is uitgebracht.
• Aantal zetels = het totale aantal zetels dat bij de verkiezing moet worden ingevuld.

In Denemarken wordt de methode van grootste overschotten gebruikt om 40 vereffeningszetels toe te wijzen in verkiezingen. Hierbij wordt het aantal stemmen voor elke partij gedeeld door de kiesdeler, dat het aantal stemmen per zetel aangeeft. Partijen krijgen eerst volle zetels op basis van het hele getal van deze deling, en daarna worden de overgebleven zetels toegekend aan de partijen met de grootste resterende fracties. Vervolgens wordt het totale aantal zetels dat door de partijen in de tien meervoudige kiesdistricten is behaald afgetrokken van het aantal zetels die de partij behaald heeft volgens de hare-methode. Dit verschil is het deel van de 40 compenserende zetels waar een partij recht op heeft.^[2]

De hare-methode is een onpartijdige methode binnen kiesstelsels die gebruikmaken van een kiesdeler.^[1] Dit betekent dat de methode zetels eerlijk verdeelt zonder bevooroordeling van een specifieke partij. Deze methode werkt het beste wanneer de verdeling van stemmen over partijen willekeurig varieert. In kiesdistricten met een groot aantal zetels wordt het quotum volledig onpartijdig.

Als deze methode echter wordt gebruikt in kleine kieskringen zonder kiesdrempel, is het mogelijk om het systeem te manipuleren door meerdere kandidaten op aparte lijsten te laten staan, zodat elke kandidaat een restzetel kan behalen met minder dan een volledige kiesdeler. Dit kan de methode transformeren tot een de facto systeem van enkele niet-overdraagbare stem zoals in Hong Kong.^[3]