GABA-agonist

Synaps met GABA-receptoren

Een GABA-agonist is een middel dat de werking van de neurotransmitter γ-aminoboterzuur, of GABA, versterkt.[1][2] Een GABA-agonist stimuleert direct de GABA-receptor of verhoogt de gevoeligheid van een receptor voor GABA.

Werking

GABA-receptoren zijn ionotrope receptoren die ionkanalen vormen voor het doorlaten van chloride-ionen als ze door GABA geactiveerd worden. Ze bevinden zich op het postsynaptische celmembraan van de synaptische spleten tussen zenuwcellen.

GABA heeft voornamelijk een inhiberende werking omdat de GABA-receptoren het celmembraan sterk polariseren als ze chloride-ionen doorlaten. Deze onderdrukking kan ook zeer kort duren (< 0,1 s) zodat snelle pulserende GABA-afgifte aanleiding kan geven tot snelle synchrone oscillaties van grote groepen neuronen.[3] De activiteit van zenuwcellen wordt in grote delen van het centraal zenuwstelsel door GABA-agonisten onderdrukt. Dat betekent dat een actiepotentiaal onderdrukt wordt, dat prikkelgeleiding vertraagd wordt en dat oscillaties vertragen of verdwijnen door GABA-agonisten.

Toepassing

GABA-agonisten worden in de geneeskunde toegepast als slaapmiddel, kalmeringsmiddel, anti-epilepticum, pijnstiller of spierverslapper. Veel in de geneeskunde gebruikte GABA-agonisten behoren tot de benzodiazepinen en de barbituraten. Langdurig of overmatig gebruik van GABA-agonisten kan tot een verslaving leiden bij mensen die daar gevoelig voor zijn; de bekendste en wereldwijd meest geconsumeerde GABA-agonist is alcohol.

Bronnen, noten en/of referenties
  1. Psychofarmaca, hersenen onder invloed door Solomon Snyder
  2. (en) Biochemical Basis of Neuropharmacology door Jack R. Cooper, Floyd E. Bloom en Robert H. Roth
  3. (en) Rovó Z, Mátyás F, Barthó P, Slézia A, Lecci S, Pellegrini C, Astori S, Dávid C, Hangya B, Lüthi A, Acsády L. (2014). Phasic, nonsynaptic GABA-A receptor-mediated inhibition entrains thalamocortical oscillations. J Neurosci. 34 (21): 7137-47. PMID 24849349. PMC 4028493. DOI: 10.1523/JNEUROSCI.4386-13.2014.