Tesi eleberri

Tesi eleberria literaturan ausnarketa filosofikoa, politikoa, zientifikoa edo erlijiosoa lantzen den azpigeneroa da.^[1] Liburu horietan ausnarketa argumentoa baino garrantzitsuagoa da. Protagonistak ideia edo korronte filosofikoen adibideak dira. Kontzeptua batzutan zentzu gutxiesgarriarekin erabili izan da eta, horregatik, gaur egun, Eleberri ideologikoa esaten zaie baita ere. Nolabait, liburu hauek helburu didaktikoa dute.

Genero didaktiko hau XVIII. mendean agertu zen, Ilustrazioarekin batera. Denis Diderot edo Voltaire bezalako idazleak dira azpigenero honen lehenengo egileak. Lanok errealistak izan nahi zuten, "sinesgarritasunaren eta irudikapenaren estetikan oinarrituta".^[2]

Paul Bourget eleberri mota honen adibiderik adierazgarriena izan da. Hala ere, bere eleberriak "eleberri analitiko" gisa definitzen zituen berak. Haren arabera, George Sand eta Victor Hugoren eleberriak ziren benetako tesi eleberrien egileak.

• Voltaire: Kandido
• Victor Hugo: Le Dernier Jour d'un condamné
• Bourget: Le Disciple
• Maksim Gorki: Mat (Ama)
• Friedrich Nietzsche: Honela mintzatu zen Zaratustra
• Ayn Rand: La Grève
• Albert Camus: La Peste
• Miguel Unamuno: San Manuel Bueno, mártir
• Benito Pérez Galdós: Doña Perfecta^[3]

Maria Jose Olaziregien iritziz Txomin Agirreren eleberriak eta estilo horren jarraitzaileen lanak tesi eleberrien sailkapenean sartuko lirateke: "azken batean tesi eleberria da harena (Agirrerena), hiru ardatzen inguruan taxutua -fedea, abertaletasuna eta euskalduntasuna- eta kontalari ahalguztidun batek zuzendua eta kontatua".^[1]

• Joyce Cary, Le roman à thèse, Les Nouvelles Littéraires, 1955
• Susan Rubin Suleiman, Le roman à thèse ou l'autorité fictive, Ecriture, 14. liburuki, PUF, 1983, ISBN:9782130379058.

• Datuak: Q1326821