Montapertiko gudua

Montapertiko gudua
Guelfoak eta Gibelinoak
Data	1260ko irailaren 4
Lekua	Montaperti, Siena inguruan
Koordenatuak	43°18′55″N 11°26′22″E / 43.3153°N 11.4394°E / 43.3153; 11.4394
Emaitza	Gibelinoen garaipen garrantzitsua
Gudulariak
Florentziako Errepublika (guelfoak) Aliatuak Toscana Sienako Errepublika (gibelinoak) Pisako Errepublika (gibelinoak) Siziliako Erresuma Terni
Buruzagiak
Iacopino Rangoni Provenzano Salvani Farinata degli Uberti Giordano d'Anglano
Indarra
Txantiloi:Formatnum infanteria 3000 zalditeria Txantiloi:Formatnum infanteria 1800 zalditeria
Galerak
2.500 600

Montapertiko gudua 1260ko irailaren 4an izan zen, Toscanan, Florentziako eta Sienako errepubliken artean, guelfoen eta gibelinoen arteko gatazkaren parte gisa. Traizio-ekintza batek ospea irabazi zuen, eta batailaren ibilbidea aldatu zuen, Dante Alighierik Jainkotiar komedia poeman hilezkortu zuena.

Guelfoak eta gibelinoak Aita Santuaren eta Germaniako Erromatar Inperio Santuaren aldeko fakzioak izan ziren, izenez behinik behin, Italian, XII. eta XIII. mendeetan; praktikan, fakzio horien arteko zatiketak zerikusi handiagoa zuen maiz tokiko norgehiagokekin, aitasantuaren eta inperioaren arteko etsaitasunarekin baino.

XIII. mendearen erdialdean, guelfoak nagusi izan ziren Florentzian, gibelinoek Siena kontrolatzen zuten bitartean. 1258an, guelfoek Florentziatik azken gibelinoak kanporatzea lortu zuten, errege-botereren bat zutenak; horren ondoren, Tesauro Beccharia, Vallombrosako abadea, hil zuten, gibelinoen itzulera bideratzea leporatu ziotelarik.

Liskarra puntu kritiko batera iritsi zen bi urte geroago, Florentziarrek, Toscana inguruko beren aliatuen laguntzarekin (Bolonia, Prato, Lucca, Orvieto, San Gimignano, San Miniato, Volterra eta Colle Val d'Elsa), Sienarantz 35.000 gizon inguruko armada bat zuzendu zutenean. Sienakoek laguntza eskatu zioten Manfredo Siziliakoa erregeari, eta honek zalditeria astun mertzenario alemaniar bat eman zuen. Sienako indarrak Farinata degli Ubertiren agindupean zeuden, erbesteratutako gibelino florentziarra. Errefortzu horiekin ere, 20.000 gizoneko armada bat baino ezin izan zuten bildu.

Bi armadak Montaperti muinoan aurkitu ziren, Sienako kanpoaldean, irailaren 4ko goizean; Sienako armadaren buruan Germaniako zalditeria mertzenarioko talde bikaina zegoen. Bataila sutsuki aritu zen egun osoan zehar, baina, kopuruz nagusi izan arren, florentziarrak ez ziren gai izan sienatarren aurka aurrerapenik egiteko. Arratsaldeak aurrera egin ahala, eta Florentziarrak aurkariaren defentsa lerroetan ahitu ahala, Sienako indarrek kontraerasoa jaurti zuten, Arraseko kondeak gidatuta.

Itxuraz zuhurtziarik gabekoa dirudien arren, sienatarrek kontraerasoa egin zuten, nahiz eta desabantaila handia izan, haien karga Florentziako armadako kide batentzako, Bocca degli Abati, seinale bat baitzen. Bocca Florentziaren alde guelfoekin batera borrokatzen bazen ere, gibelinoa zen bihotzez.

Kontraerasoaren seinalea egin zenean, Florentziarren lerroak gurutzatu zituen, eta banderadunari eskua moztu zion, Florentziako bandera eroraraziz. Garai hartako giro militarrean, zutoihala garrantzitsua zen, tropek ez baitzuten uniformerik erabiltzen, eta, beraz, estandarteak buruzagia non zegoen jakiteko erreferentzia gisa balio zuen, artean salbu eta agintean zegoela adierazteko, halako moldez non bere estandartea galtzeak izua eragin baitzuen Florentziako armadan.

Nahasmendu hau aprobetxatuz, Florentziako ehunka gibelinok beren herrikide guelfoei eraso zieten Siena kargatzen ari zen bitartean, eta florentziarrak zapalduak eta jazarriak izan ziren ihesean zihoazela. 15.000 gizon inguru hil zirela uste da.

Guduaren ondoren, Sienako armadan zeuden soldadu alemaniarrek beren ordainsariaren zati bat eman zuten Pantanetoko San Giorgio eliza sortzeko; alemaniarrek San Jurgi aipatzen zuten beren gerra oihuan^[1].

XIV. mendean Florentziako artxiboetan arakatzen ari zen bitartean, Dante Alighierik (guelfo zena) Giovanni Villani merkatari florentziar eta historialariak idatzitako guduari buruzko kontakizun bat irakurri zuen, eta traizio-egintza hori aurkitu zuen. Horren ondorioz, leku bat gorde zuen Infernuko bederatzigarren zirkuluan Bocca degli Abati traidorearentzat bere Jainkotiar Komedian.

• Datuak: Q587095
• Multimedia: Battle of Montaperti / Q587095