1972ko Munduko Xake Txapelketa

1972ko Munduko Xake Txapelketa
Mota	kirol-denboraldia
Denbora-tarte	1972ko uztailaren 11 - 1972ko irailaren 1a
Data	1972
Edizio zenbakia	27
Kokaleku	Reykjavik
Herrialdea	Islandia
Parte-hartzaileak	Boris Spassky
Kirola	xake
Irabazlea	Bobby Fischer

1972ko Munduko Xake Txapelketa Bobby Fischerren (AEB) eta Boris Spaskiren (SESB) arteko Munduko Xake Txapelketa izan zen. Spaski titulua defendatzeko lehiatu zen.

Txapelketa Laugardalshöll-en (Reykjavik, Islandia) izan zen, eta mendeko partida^[1] izena jarri zioten. Bi herrialdeen arteko tentsioa katalizatu zuen, eta ikuspegi geopolitiko batetik asko aztertu izan da lehia.

22 partidaren ostean Fischer izan zen garaile 12½ - 8½ko puntuaziorekin.

Fischer titulua irabazten zuen eta AEBn jaiotako lehen estatubatuarra izan zen.^[2] Wilhelm Steinitz austriarra, 1886an munduko lehen txapelduna izan zena, 1888an estatubatuar bilakatu zen.

Fischerren garaipenak, denbora labur batez, Munduko Txapelketa sobietarren mende egon zeneko 24 urteko aldiaren amaiera ekarri zuen.

Lehen partida 1972ko uztailaren 11n jokatu zen. Azkena (21.a) abuztuaren 31n hasi zen, 40 mugimenduren ostean bertan behera utzi zuten, eta Spaskik hurrengo egunean uko egin zion partida berriro ekiteari.

Garaipenarekin hamaikagarren munduko txapelduna bilakatu zen Bobby Fischer, askorentzat XX. mendeko xake jokalari onena.^[2]

Dema Gerra Hotzaren garaian jokatu zen, baina gero eta distentsio handiagoa zegoen garaiean. Sobietar Xake Eskolak 24 urtez Munduko Xake Txapelketako titulua izan zuen jabetzan.^[3] 1948an Mikhail Botvinnik-ek irabazi zuenetik, tartean titulua lortu zuten sobietarrak izan ziren:

• Mikhail Botvinnik (beste bi aldiz irabazi zuen: 1958. eta 1961. urteetan).
• Vasili Smyslov (1957ko txapelduna).
• Mikhail Tal (1960ko txapelduna).
• Tigran Petrosian (1963ko txapelduna).
• Boris Spaski (1969ko txapelduna).

Fischerrek, 29 urteko estatubatuarrak adierazi zuen jokalari sobietarrek abantaila lortu zutela txapelketatan euren arteko zozketak adosten zituztelako.^[4]

Spaskik presio politiko handia zuen lehia irabazteko, bi pertsonen artekoa baino, bi mundu ikuskeren arteko lehia zelako; eta aurrez sobietarrek irabaztean, Sobietar Batasunak titulua jende prestuagoa hezitzen zuela erakusteko erabili nahi izan zuelako gobernuak.^[5] Fischer oso kritikoa zen AEBtako gizartearekin, bere esanak izan ziren: "Estatubatuarrek mozkortzea dute helburu nagusia, telebista batean aurrean jarrita egotea eta ez dute nahi liburu bat ireki". Fischerrek ere karga politiko handiaren presioa jasan zuen.

Interzonala, FIDEk antolatutako Munduko Xake Txapelketara sartzeko aurre-prozesua, Palman jokatu zen, 1970eko azaroan eta abenduan. Interzonaleko lehen sei jokalariek (beheko taulan berdez adieraziak) txapeldunaren aurka jokatzeko hautagaien lehiarako pasea lortu zuten. Bobby Fischerrek ez zuen parte hartu 1969ko Ameriketako Estatu Batuetako zonal aurretxapelketan. Hala ere, Pal Benkok (eta William Lombardy erreserbak) uko egin zioten euren postuari, eta Max Euwe FIDEko presidenteak parte hartzeko aukera eman zion Fischerri. Erabakiak polemika handia sortu zuen. Benkori 1.500 dolarreko kalte-ordaina eman zioten hori gerta zedin.^[6]

1970 Interzonal txapelketa

		1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23	24	Totala	Koefizientea
1	Bobby Fischer	–	0	1	½	1	1	½	1	½	1	1	1	1	1	1	1	1	½	1	1	½	½	1	½	18½
2	Bent Larsen	1	–	½	½	0	1	½	½	½	½	1	1	0	½	½	1	½	1	½	1	1	½	1	½	15	167.50
3	Efim Geller	0	½	–	1	½	1	½	1	½	½	½	1	½	½	1	½	1	½	½	½	1	1	½	½	15	167.00
4	Robert Hübner	½	½	0	–	½	1	½	0	½	½	0	½	½	1	½	1	1	1	1	½	1	1	1	1	15	155.25
5	Mark Taimanov	0	1	½	½	–	½	½	½	½	½	½	0	½	0	1	1	½	1	½	1	½	1	1	1	14	146.50
6	Wolfgang Uhlmann	0	0	0	0	½	–	1	½	½	1	½	½	1	½	0	1	½	1	1	½	1	1	1	1	14	141.50
7	Lajos Portisch	½	½	½	½	½	0	–	½	0	1	½	1	1	½	½	½	1	½	½	1	½	1	1	0	13½	149.75
8	Vasily Smyslov	0	½	0	1	½	½	½	–	1	½	½	0	½	½	½	½	½	½	1	1	½	1	1	1	13½	141.00
9	Lev Polugaevsky	½	½	½	½	½	½	1	0	–	½	1	½	½	½	½	1	0	½	1	1	½	½	½	½	13	146.75
10	Svetozar Gligorić	0	½	½	½	½	0	0	½	½	–	1	½	1	½	1	½	½	1	0	½	1	½	1	1	13	135.50
11	Oscar Panno	0	0	½	1	½	½	½	½	0	0	–	½	½	½	1	1	½	½	½	½	1	1	½	1	12½	130.75
12	Henrique Mecking	0	0	0	½	1	½	0	1	½	½	½	–	1	½	½	½	½	0	½	½	1	1	1	1	12½	130.00
13	Vlastimil Hort	0	1	½	½	½	0	0	½	½	0	½	0	–	1	½	1	½	½	½	½	1	½	1	½	11½
14	Borislav Ivkov	0	½	½	0	1	½	½	½	½	½	½	½	0	–	½	½	0	½	½	½	½	1	½	½	10½
15	Duncan Suttles	0	½	0	½	0	1	½	½	½	0	0	½	½	½	–	0	½	½	1	½	0	1	½	1	10	105.75
16	Dragoljub Minić	0	0	½	0	0	0	½	½	0	½	0	½	0	½	1	–	1	½	½	½	1	½	1	1	10	96.00
17	Samuel Reshevsky	0	½	0	0	½	½	0	½	1	½	½	½	½	1	½	0	–	½	½	½	0	0	½	1	9½
18	Milan Matulović	½	0	½	0	0	0	½	½	½	0	½	1	½	½	½	½	½	–	½	½	0	0	½	1	9	98.50
19	William Addison	0	½	½	0	½	0	½	0	0	1	½	½	½	½	0	½	½	½	–	½	0	0	1	1	9	95.25
20	Miroslav Filip	0	0	½	½	0	½	0	0	0	½	½	½	½	½	½	½	½	½	½	–	½	1	½	0	8½	91.50
21	Renato Naranja	½	0	0	0	½	0	½	½	½	0	0	0	0	½	1	0	1	1	1	½	–	0	0	1	8½	88.75
22	Tudev Ujtumen	½	½	0	0	0	0	0	0	½	½	0	0	½	0	0	½	1	1	1	0	1	–	1	½	8½	85.25
23	Jorge Rubinetti	0	0	½	0	0	0	0	0	½	0	½	0	0	½	½	0	½	½	0	½	1	0	–	1	6
24	Eleazar Jiménez	½	½	½	0	0	0	1	0	½	0	0	0	½	½	0	0	0	0	0	1	0	½	0	–	5½

	Final laurdenak				Finalerdiak				Finala
	Vancouver, 1971ko maiatza
	Bobby Fischer	6
					Denver, 1971ko uztaila
	Mark Taimanov	0
					Bobby Fischer	6
	Las Palmas, 1971ko maiatza-ekaina
					Bent Larsen	0
	Bent Larsen	5½
									Buenos Aires, 1971ko iraila-urria
	Wolfgang Uhlmann	3½
									Bobby Fischer	6½
	Mosku, 1971ko maiatza
									Tigran Petrosian	2½
	Viktor Korchnoi	5½
					Mosku, 1971ko uztaila
	Efim Geller	2½
					Viktor Korchnoi	4½
	Sevilla, 1971ko maiatza
					Tigran Petrosian	5½
	Tigran Petrosian	4
	Robert Hübner	3

Lehia 24 partidatako onenak irabazten zuen, partida baten garaipenak puntu 1 zenbatzen du, eta enpateak puntu erdi bakoitzarentzat. Jokalarietako batek 12 ½ puntu lortzen dituenean amaitzen da lehia.^[7]

Partida 12-12ko berdinketara helduko bazen, titulua defendatzen zegoen Spaski izango litzateke garailea.^[8]

Partida bakoitzean lehen 40 mugimenduak egiteko 2½ko denbora zuten.^[9] Astean hiru partida programatu ziren: asteartean, ostegunean eta igandean.^[10][11] Jokalari bakoitzak, osasun arazoengatik, partida hiru aldiz atzeratzeko eskubidea izan zuen.^[12] Partida atzeratzen bazen, hurrengo egunean jokatzen zen. Larunbata atseden eguna zen beti.^[11]

Jokatu ziren 21 partidetan ia mila xake-txanda jokatu ziren, guztira, beraz, 2.000 mugimendu inguru egin ziren.^[13]

Fischerrek Staunton xake piezak eskatu zituen behin eta berriro. Xake taulak berregin behar izan zituzten haren eskaerei men egiteko.^[14]

Lehia mundu guztiak jarraitua izan zen. Fischer mundu mailako kirolari ospetsua bilatu zen.

Emozioak eta interesak gora egin zuen data gerturatzen zegoela, Gerra Hotzaren testuinguruan, Fischerrek jokatuko ote zuen edo ez jakitzeko jakinmina zegoen; askorentzat, lehia bi pertsonen artekoa baino, AEB eta SESBen arteko lehiaren gorpuztea izan zen.

Spaski–Fischer, 1. partida

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

Fischerrek 29... Axh2 egin osteko posizioa.

Nimzo-indiar defentsa - Bariazio nagusia (ECO E56)
1. d4 Zf6 2. c4 e6 3. Zf3 d5 4. Zc3 Ab4 5. e3 0-0 6. Ad3 c5 7. 0-0 Zc6 8. a3 Aa5 9. Ze2 dxc4 10. Axc4 Ab6 11. dxc5 Dxd1 12. Gxd1 Axc5 13. b4 Ae7 14. Ab2 Ad7 15. Gac1 Gfd8 16. Zed4 Zxd4 17. Zxd4 Aa4 18. Ab3 Axb3 19. Zxb3 Gxd1+ 20. Gxd1 Gc8 21. Ef1 Ef8 22. Ee2 Ze4 23. Gc1 Gxc1 24. Axc1 f6 25. Za5 Zd6 26. Ed3 Ad8 27. Zc4 Ac7 28. Zxd6 Axd6 29. b5 Axh2 (diagrama) 30. g3 h5 31. Ee2 h4 32. Ef3 Ee7 33. Eg2 hxg3 34. fxg3 Axg3 35. Exg3 Ed6 36. a4 Ed5 37. Aa3 Ee4 38. Ac5 a6 39. b6 f5 40. Eh4 f4 41. exf4 Exf4 42. Eh5 Ef5 43. Ae3 Ee4 44. Af2 Ef5 45. Ah4 e5 46. Ag5 e4 47. Ae3 Ef6 48. Eg4 Ee5 49. Eg5 Ed5 50. Ef5 a5 51. Af2 g5 52. Exg5 Ec4 53. Ef5 Eb4 54. Exe4 Exa4 55. Ed5 Eb5 56. Ed6 1–0 (Errenditzea)^[15]

Spaski–Fischer, 3. partida

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

Fischerrek 11... Zh5!? egin osteko posizioa.

Benoni modernoa (ECO A77)
1. d4 Zf6 2. c4 e6 3. Zf3 c5 4. d5 exd5 5. cxd5 d6 6. Zc3 g6 7. Zd2 Zbd7 8. e4 Ag7 9. Ae2 0-0 10. 0-0 Ge8 11. Dc2 Zh5 (diagrama) 12. Axh5 gxh5 13. Zc4 Ze5 14. Ze3 Dh4 15. Ad2 Zg4 16. Zxg4 hxg4 17. Af4 Df6 18. g3 Ad7 19. a4 b6 20. Gfe1 a6 21. Ge2 b5 22. Gae1 Dg6 23. b3 Ge7 24. Dd3 Gb8 25. axb5 axb5 26. b4 c4 27. Dd2 Gbe8 28. Ge3 h5 29. G3e2 Eh7 30. Ge3 Eg8 31. G3e2 Axc3 32. Dxc3 Gxe4 33. Gxe4 Gxe4 34. Gxe4 Dxe4 35. Ah6 Dg6 36. Ac1 Db1 37. Ef1 Af5 38. Ee2 De4+ 39. De3 Dc2+ 40. Dd2 Db3 41. Dd4 Ad3+ 0–1 (Errenditzea)^[16]

Fischer–Spaski, 4. partida

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

29... Zd4 egin osteko posizioa.

Siziliar defentsa - Sozin bariazioa (ECO B88)
1. e4 c5 2. Zf3 d6 3. d4 cxd4 4. Zxd4 Zf6 5. Zc3 Zc6 6. Ac4 e6 7. Ab3 Ae7 8. Ae3 0-0 9. 0-0 a6 10. f4 Zxd4 11. Axd4 b5 12. a3 Ab7 13. Dd3 a5 14. e5 dxe5 15. fxe5 Zd7 16. Zxb5 Zc5 17. Axc5 Axc5+ 18. Eh1 Dg5 19. De2 Gad8 20. Gad1 Gxd1 21. Gxd1 h5 22. Zd6 Aa8 23. Ac4 h4 24. h3 Ae3 25. Dg4 Dxe5 26. Dxh4 g5 27. Dg4 Ac5 28. Zb5 Eg7 29. Zd4 (diagrama) Gh8 30. Zf3 Axf3 31. Dxf3 Ad6 32. Dc3 Dxc3 33. bxc3 Ae5 34. Gd7 Ef6 35. Eg1 Axc3 36. Ae2 Ae5 37. Ef1 Gc8 38. Ah5 Gc7 39. Gxc7 Axc7 40. a4 Ee7 41. Ee2 f5 42. Ed3 Ae5 43. c4 Ed6 44. Af7 Ag3 45. c5+ ½–½ (Draw by Agreement)^[17]

Spaski–Fischer, 5. partida

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

Spaskik 27. Dc2?? egin ostean Fischerrek 27... Axa4!, azken mugimendua.^[18]

Nimzo-indiar defentsa - Hübner bariazioa (ECO E41)
1. d4 Zf6 2. c4 e6 3. Zc3 Ab4 4. Zf3 c5 5. e3 Zc6 6. Ad3 Axc3+ 7. bxc3 d6 8. e4 e5 9. d5 Ze7 10. Zh4 h6 11. f4 Zg6 12. Zxg6 fxg6 13. fxe5 dxe5 14. Ae3 b6 15. 0-0 0-0 16. a4 a5 17. Gb1 Ad7 18. Gb2 Gb8 19. Gbf2 De7 20. Ac2 g5 21. Ad2 De8 22. Ae1 Dg6 23. Dd3 Zh5 24. Gxf8+ Gxf8 25. Gxf8+ Exf8 26. Ad1 Zf4 27. Dc2 Axa4 (diagrama) 0–1 (Errenditzea)^[19]

Fischer–Spaski, 6. partida

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

20. e4! mugimenduaren aurreko posizioa.

Tartakower Variation (ECO D59)
1. c4 e6 2. Zf3 d5 3. d4 Zf6 4. Zc3 Ae7 5. Ag5 0-0 6. e3 h6 7. Ah4 b6 8. cxd5 Zxd5 9. Axe7 Dxe7 10. Zxd5 exd5 11. Gc1 Ae6 12. Da4 c5 13. Da3 Gc8 14. Ab5 a6 15. dxc5 bxc5 16. 0-0 Ga7 17. Ae2 Zd7 18. Zd4 Df8 19. Zxe6 fxe6 (diagrama) 20. e4 d4 21. f4 De7 22. e5 Gb8 23. Ac4 Eh8 24. Dh3 Zf8 25. b3 a5 26. f5 exf5 27. Gxf5 Zh7 28. Gcf1 Dd8 29. Dg3 Ge7 30. h4 Gbb7 31. e6 Gbc7 32. De5 De8 33. a4 Dd8 34. G1f2 De8 35. G2f3 Dd8 36. Ad3 De8 37. De4 Zf6 38. Gxf6 gxf6 39. Gxf6 Eg8 40. Ac4 Eh8 41. Df4 1–0 (Errenditzea)^[20]

Spaski–Fischer, 7. partida

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

Amaierako posizioa, 49.Eg1 ondoren.

Siziliar defentsa Najdorf bariazioa (ECO B97)
1. e4 c5 2. Zf3 d6 3. d4 cxd4 4. Zxd4 Zf6 5. Zc3 a6 6. Ag5 e6 7. f4 Db6 8. Dd2 Dxb2 9. Zb3 Da3 10. Ad3 Ae7 11. 0-0 h6 12. Ah4 Zxe4 13. Zxe4 Axh4 14. f5 exf5 15. Ab5+ axb5 16. Zxd6+ Ef8 17. Zxc8 Zc6 18. Zd6 Gd8 19. Zxb5 De7 20. Df4 g6 21. a4 Ag5 22. Dc4 Ae3+ 23. Eh1 f4 24. g3 g5 25. Gae1 Db4 26. Dxb4+ Zxb4 27. Ge2 Eg7 28. Za5 b6 29. Zc4 Zd5 30. Zcd6 Ac5 31. Zb7 Gc8 32. c4 Ze3 33. Gf3 Zxc4 34. gxf4 g4 35. Gd3 h5 36. h3 Za5 37. Z7d6 Axd6 38. Zxd6 Gc1+ 39. Eg2 Zc4 40. Ze8+ Eg6 41. h4 f6 42. Ge6 Gc2+ 43. Eg1 Ef5 44. Zg7+ Exf4 45. Gd4+ Eg3 46. Zf5+ Ef3 47. Gee4 Gc1+ 48. Eh2 Gc2+ 49. Eg1 (diagrama) ½–½ (Adostutako enpatea)^[21]

Fischer–Spaski, 8. partida

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

Spaskiren 19...Zd7?? mugimenduaren aurreko posizioa.

Ingeles defentsa simetrikoa (ECO A39)
1. c4 c5 2. Zc3 Zc6 3. Zf3 Zf6 4. g3 g6 5. Ag2 Ag7 6. 0-0 0-0 7. d4 cxd4 8. Zxd4 Zxd4 9. Dxd4 d6 10. Ag5 Ae6 11. Df4 Da5 12. Gac1 Gab8 13. b3 Gfc8 14. Dd2 a6 15. Ae3 b5 16. Aa7 bxc4 17. Axb8 Gxb8 18. bxc4 Axc4 19. Gfd1 (diagrama) Zd7 20. Zd5 Dxd2 21. Zxe7+ Ef8 22. Gxd2 Exe7 23. Gxc4 Gb1+ 24. Af1 Zc5 25. Eg2 a5 26. e4 Aa1 27. f4 f6 28. Ge2 Ee6 29. Gec2 Ab2 30. Ae2 h5 31. Gd2 Aa3 32. f5+ gxf5 33. exf5+ Ee5 34. Gcd4 Exf5 35. Gd5+ Ee6 36. Gxd6+ Ee7 37. Gc6 1–0 (Errenditzea)^[22]

Spaski–Fischer, 9. partida

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

Fischerren 9...b5! berritasunaren osteko posizioa.

(Dama ganbito ukatua, Semi-Tarrasch bariazioa (ECO D41)
1. d4 Zf6 2. c4 e6 3. Zf3 d5 4. Zc3 c5 5. cxd5 Zxd5 6. e4 Zxc3 7. bxc3 cxd4 8. cxd4 Zc6 9. Ac4 b5 (diagrama) 10. Ad3 Ab4+ 11. Ad2 Axd2+ 12. Dxd2 a6 13. a4 0–0 14. Dc3 Ab7 15. axb5 axb5 16. 0-0 Db6 17. Gab1 b4 18. Dd2 Zxd4 19. Zxd4 Dxd4 20. Gxb4 Dd7 21. De3 Gfd8 22. Gfb1 Dxd3 23. Dxd3 Gxd3 24. Gxb7 g5 25. Gb8+ Gxb8 26. Gxb8+ Eg7 27. f3 Gd2 28. h4 h6 29. hxg5 hxg5 ½–½ (Adostutako enpatea)^[23]

Fischer–Spaski, 10. partida

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

25...Dxa5?! 26.Ab3! mugimenduaren osteko unea.

Ruy Lopez, Breyer bariazioa (ECO C95)
1. e4 e5 2. Zf3 Zc6 3. Ab5 a6 4. Aa4 Zf6 5. 0-0 Ae7 6. Ge1 b5 7. Ab3 d6 8. c3 0-0 9. h3 Zb8 10. d4 Zbd7 11. Zbd2 Ab7 12. Ac2 Ge8 13. b4 Af8 14. a4 Zb6 15. a5 Zbd7 16. Ab2 Db8 17. Gb1 c5 18. bxc5 dxc5 19. dxe5 Zxe5 20. Zxe5 Dxe5 21. c4 Df4 22. Axf6 Dxf6 23. cxb5 Ged8 24. Dc1 Dc3 25. Zf3 Dxa5 26. Ab3 (diagrama) axb5 27. Df4 Gd7 28. Ze5 Dc7 29. Gbd1 Ge7 30. Axf7+ Gxf7 31. Dxf7+ Dxf7 32. Zxf7 Axe4 33. Gxe4 Exf7 34. Gd7+ Ef6 35. Gb7 Ga1+ 36. Eh2 Ad6+ 37. g3 b4 38. Eg2 h5 39. Gb6 Gd1 40. Ef3 Ef7 41. Ee2 Gd5 42. f4 g6 43. g4 hxg4 44. hxg4 g5 45. f5 Ae5 46. Gb5 Ef6 47. Gexb4 Ad4 48. Gb6+ Ee5 49. Ef3 Gd8 50. Gb8 Gd7 51. G4b7 Gd6 52. Gb6 Gd7 53. Gg6 Ed5 54. Gxg5 Ae5 55. f6 Ed4 56. Gb1 1–0 (Errenditzea)^[24]

Spaski–Fischer, 11. partida

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

Spaskiren 14. Zb1!! ederraren osteko posizioa.

Siziliar defentsa, Najdorf bariazioa Poisoned Pawn Variation (ECO B97)
1. e4 c5 2. Zf3 d6 3. d4 cxd4 4. Zxd4 Zf6 5. Zc3 a6 6. Ag5 e6 7. f4 Db6 8. Dd2 Dxb2 9. Zb3 Da3 10. Axf6 gxf6 11. Ae2 h5 12. 0-0 Zc6 13. Eh1 Ad7 14. Zb1 (diagrama) Db4 15. De3 d5 16. exd5 Ze7 17. c4 Zf5 18. Dd3 h4 19. Ag4 Zd6 20. Z1d2 f5 21. a3 Db6 22. c5 Db5 23. Dc3 fxg4 24. a4 h3 25. axb5 hxg2+ 26. Exg2 Gh3 27. Df6 Zf5 28. c6 Ac8 29. dxe6 fxe6 30. Gfe1 Ae7 31. Gxe6 1–0 (Errenditzea)^[25]

Fischer–Spaski, 12. partida

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

19. Ae4! Db8! mugimenduaren osteko posizioa.

Dama ganbito ukatua, Neo-ortodoxo bariazioa (ECO D66)
1. c4 e6 2. Zf3 d5 3. d4 Zf6 4. Zc3 Ae7 5. Ag5 h6 6. Ah4 0-0 7. e3 Zbd7 8. Gc1 c6 9. Ad3 dxc4 10. Axc4 b5 11. Ad3 a6 12. a4 bxa4 13. Zxa4 Da5+ 14. Zd2 Ab4 15. Zc3 c5 16. Zb3 Dd8 17. 0-0 cxd4 18. Zxd4 Ab7 19. Ae4 Db8 (diagrama) 20. Ag3 Da7 21. Zc6 Axc6 22. Axc6 Gac8 23. Za4 Gfd8 24. Af3 a5 25. Gc6 Gxc6 26. Axc6 Gc8 27. Af3 Da6 28. h3 Db5 29. Ae2 Dc6 30. Af3 Db5 31. b3 Ae7 32. Ae2 Db4 33. Aa6 Gc6 34. Ad3 Zc5 35. Df3 Gc8 36. Zxc5 Axc5 37. Gc1 Gd8 38. Ac4 Dd2 39. Gf1 Ab4 40. Ac7 Gd7 41. Dc6 Dc2 42. Ae5 Gd2 43. Da8+ Eh7 44. Axf6 gxf6 45. Df3 f5 46. g4 De4 47. Eg2 Eg6 48. Gc1 Aa3 49. Ga1 Ab4 50. Gc1 Ae7 51. gxf5+ exf5 52. Ge1 Gxf2+ 53. Exf2 Ah4+ 54. Ee2 Dxf3+ 55. Exf3 Axe1 ½–½ (Adostutako enpatea)^[26]

Spaski–Fischer, 13. partida

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

61. Af8 osteko posizioa.

Alekhine defentsa modernoa, Alburt bariazioa (ECO B04)
1. e4 Zf6 2. e5 Zd5 3. d4 d6 4. Zf3 g6 5. Ac4 Zb6 6. Ab3 Ag7 7. Zbd2 0-0 8. h3 a5 9. a4 dxe5 10. dxe5 Za6 11. 0-0 Zc5 12. De2 De8 13. Ze4 Zbxa4 14. Axa4 Zxa4 15. Ge1 Zb6 16. Ad2 a4 17. Ag5 h6 18. Ah4 Af5 19. g4 Ae6 20. Zd4 Ac4 21. Dd2 Dd7 22. Gad1 Gfe8 23. f4 Ad5 24. Zc5 Dc8 25. Dc3 e6 26. Eh2 Zd7 27. Zd3 c5 28. Zb5 Dc6 29. Zd6 Dxd6 30. exd6 Axc3 31. bxc3 f6 32. g5 hxg5 33. fxg5 f5 34. Ag3 Ef7 35. Ze5+ Zxe5 36. Axe5 b5 37. Gf1 Gh8 38. Af6 a3 39. Gf4 a2 40. c4 Axc4 41. d7 Ad5 42. Eg3 Ga3+ 43. c3 Gha8 44. Gh4 e5 45. Gh7+ Ee6 46. Ge7+ Ed6 47. Gxe5 Gxc3+ 48. Ef2 Gc2+ 49. Ee1 Exd7 50. Gexd5+ Ec6 51. Gd6+ Eb7 52. Gd7+ Ea6 53. G7d2 Gxd2 54. Exd2 b4 55. h4 Eb5 56. h5 c4 57. Ga1 gxh5 58. g6 h4 59. g7 h3 60. Ae7 Gg8 61. Af8 (diagrama) h2 62. Ec2 Ec6 63. Gd1 b3+ 64. Ec3 h1=D 65. Gxh1 Ed5 66. Eb2 f4 67. Gd1+ Ee4 68. Gc1 Ed3 69. Gd1+ Ee2 70. Gc1 f3 71. Ac5 Gxg7 72. Gxc4 Gd7 73. Ge4+ Ef1 74. Ad4 f2 0–1 (Errenditzea)^[27]

Fischer–Spaski, 14. partida

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

Fischer-en 21- Ab5? mugimenduaren aurreko posizioa.

Dama ganbito ukatua: Harrwitz bariazioa (ECO D37)
1. c4 e6 2. Zf3 d5 3. d4 Zf6 4. Zc3 Ae7 5. Af4 0-0 6. e3 c5 7. dxc5 Zc6 8. cxd5 exd5 9. Ae2 Axc5 10. 0-0 Ae6 11. Gc1 Gc8 12. a3 h6 13. Ag3 Ab6 14. Ze5 Ze7 15. Za4 Ze4 16. Gxc8 Axc8 17. Zf3 Ad7 18. Ae5 Axa4 19. Dxa4 Zc6 20. Af4 Df6 (diagrama) 21. Ab5 Dxb2 22. Axc6 Zc3 23. Db4 Dxb4 24. axb4 bxc6 25. Ae5 Zb5 26. Gc1 Gc8 27. Zd4 f6 28. Axf6 Axd4 29. Axd4 Zxd4 30. exd4 Gb8 31. Ef1 Gxb4 32. Gxc6 Gxd4 33. Ga6 Ef7 34. Gxa7+ Ef6 35. Gd7 h5 36. Ee2 g5 37. Ee3 Ge4+ 38. Ed3 Ee6 39. Gg7 Ef6 40. Gd7 Ee6 ½–½ (Adostutako enpatea)^[28]

Spaski–Fischer, 15. partida

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

43... Da1+ osteko amaiera posizioa.

Siziliar defentsa, Najdorf bariazioa (ECO B99)
1. e4 c5 2. Zf3 d6 3. d4 cxd4 4. Zxd4 Zf6 5. Zc3 a6 6. Ag5 e6 7. f4 Ae7 8. Df3 Dc7 9. 0-0-0 Zbd7 10. Ad3 b5 11. Ghe1 Ab7 12. Dg3 0-0-0 13. Axf6 Zxf6 14. Dxg7 Gdf8 15. Dg3 b4 16. Za4 Ghg8 17. Df2 Zd7 18. Eb1 Eb8 19. c3 Zc5 20. Ac2 bxc3 21. Zxc3 Af6 22. g3 h5 23. e5 dxe5 24. fxe5 Ah8 25. Zf3 Gd8 26. Gxd8+ Gxd8 27. Zg5 Axe5 28. Dxf7 Gd7 29. Dxh5 Axc3 30. bxc3 Db6+ 31. Ec1 Da5 32. Dh8+ Ea7 33. a4 Zd3+ 34. Axd3 Gxd3 35. Ec2 Gd5 36. Ge4 Gd8 37. Dg7 Df5 38. Eb3 Dd5+ 39. Ea3 Dd2 40. Gb4 Dc1+ 41. Gb2 Da1+ 42. Ga2 Dc1+ 43. Gb2 Da1+ (diagrama) ½–½ (Adostutako enpatea)^[29]

Fischer–Spaski, 16. partida

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

22... Gxb2! mugimenduaren osteko posizioa.

Ruy Lopez, Aldaketaren bariazioa (ECO C69)
1. e4 e5 2. Zf3 Zc6 3. Ab5 a6 4. Axc6 dxc6 5. 0-0 f6 6. d4 Ag4 7. dxe5 Dxd1 8. Gxd1 fxe5 9. Gd3 Ad6 10. Zbd2 Zf6 11. Zc4 Zxe4 12. Zcxe5 Axf3 13. Zxf3 0-0 14. Ae3 b5 15. c4 Gab8 16. Gc1 bxc4 17. Gd4 Gfe8 18. Zd2 Zxd2 19. Gxd2 Ge4 20. g3 Ae5 21. Gcc2 Ef7 22. Eg2 Gxb2 (diagrama) 23. Ef3 c3 24. Exe4 cxd2 25. Gxd2 Gb5 26. Gc2 Ad6 27. Gxc6 Ga5 28. Af4 Ga4+ 29. Ef3 Ga3+ 30. Ee4 Gxa2 31. Axd6 cxd6 32. Gxd6 Gxf2 33. Gxa6 Gxh2 34. Ef3 Gd2 35. Ga7+ Ef6 36. Ga6+ Ee7 37. Ga7+ Gd7 38. Ga2 Ee6 39. Eg2 Ge7 40. Eh3 Ef6 41. Ga6+ Ge6 42. Ga5 h6 43. Ga2 Ef5 44. Gf2+ Eg5 45. Gf7 g6 46. Gf4 h5 47. Gf3 Gf6 48. Ga3 Ge6 49. Gf3 Ge4 50. Ga3 Eh6 51. Ga6 Ge5 52. Eh4 Ge4+ 53. Eh3 Ge7 54. Eh4 Ge5 55. Gb6 Eg7 56. Gb4 Eh6 57. Gb6 Ge1 58. Eh3 Gh1+ 59. Eg2 Ga1 60. Eh3 Ga4 ½–½ (Adostutako enpatea)^[30]

Spaski–Fischer, 17. partida

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

15.f5! Zf6! ondorengo posizioa.

Pirc defentsa (ECO B09)
1. e4 d6 2. d4 g6 3. Zc3 Zf6 4. f4 Ag7 5. Zf3 c5 6. dxc5 Da5 7. Ad3 Dxc5 8. De2 0-0 9. Ae3 Da5 10. 0-0 Ag4 11. Gad1 Zc6 12. Ac4 Zh5 13. Ab3 Axc3 14. bxc3 Dxc3 15. f5 Zf6 (diagrama) 16. h3 Axf3 17. Dxf3 Za5 18. Gd3 Dc7 19. Ah6 Zxb3 20. cxb3 Dc5+ 21. Eh1 De5 22. Axf8 Gxf8 23. Ge3 Gc8 24. fxg6 hxg6 25. Df4 Dxf4 26. Gxf4 Zd7 27. Gf2 Ze5 28. Eh2 Gc1 29. Gee2 Zc6 30. Gc2 Ge1 31. Gfe2 Ga1 32. Eg3 Eg7 33. Gcd2 Gf1 34. Gf2 Ge1 35. Gfe2 Gf1 36. Ge3 a6 37. Gc3 Ge1 38. Gc4 Gf1 39. Gdc2 Ga1 40. Gf2 Ge1 41. Gfc2 g5 42. Gc1 Ge2 43. G1c2 Ge1 44. Gc1 Ge2 45. G1c2 ½–½ (Enpatea errepikapenarengatik)^[31]

Fischer–Spaski, 18. partida

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

31.Gf2 ondorengo posizioa.

Siziliar defentsa, Rauzer bariazioa (ECO B69)
1. e4 c5 2. Zf3 d6 3. Zc3 Zc6 4. d4 cxd4 5. Zxd4 Zf6 6. Ag5 e6 7. Dd2 a6 8. 0-0-0 Ad7 9. f4 Ae7 10. Zf3 b5 11. Axf6 gxf6 12. Ad3 Da5 13. Eb1 b4 14. Ze2 Dc5 15. f5 a5 16. Zf4 a4 17. Gc1 Gb8 18. c3 b3 19. a3 Ze5 20. Ghf1 Zc4 21. Axc4 Dxc4 22. Gce1 Ed8 23. Ea1 Gb5 24. Zd4 Ga5 25. Zd3 Ec7 26. Zb4 h5 27. g3 Ge5 28. Zd3 Gb8 29. De2 Ga5 30. fxe6 fxe6 31. Gf2 (diagrama) e5 32. Zf5 Axf5 33. Gxf5 d5 34. exd5 Dxd5 35. Zb4 Dd7 36. Gxh5 Axb4 37. cxb4 Gd5 38. Gc1+ Eb7 39. De4 Gc8 40. Gb1 Eb6 41. Gh7 Gd4 42. Dg6 Dc6 43. Gf7 Gd6 44. Dh6 Df3 45. Dh7 Dc6 46. Dh6 Df3 47. Dh7 Dc6 ½–½ (Enpatea errepikapenarengatik)^[32]

Spaski–Fischer, 19. partida

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

18. Zxd5! Ag5! ondorengo posizioa.

Alekhine defentsa (ECO B05)
1. e4 Zf6 2. e5 Zd5 3. d4 d6 4. Zf3 Ag4 5. Ae2 e6 6. 0-0 Ae7 7. h3 Ah5 8. c4 Zb6 9. Zc3 0-0 10. Ae3 d5 11. c5 Axf3 12. Axf3 Zc4 13. b3 Zxe3 14. fxe3 b6 15. e4 c6 16. b4 bxc5 17. bxc5 Da5 18. Zxd5 Ag5 (diagrama) 19. Ah5 cxd5 20. Axf7+ Gxf7 21. Gxf7 Dd2 22. Dxd2 Axd2 23. Gaf1 Zc6 24. exd5 exd5 25. Gd7 Ae3+ 26. Eh1 Axd4 27. e6 Ae5 28. Gxd5 Ge8 29. Ge1 Gxe6 30. Gd6 Ef7 31. Gxc6 Gxc6 32. Gxe5 Ef6 33. Gd5 Ee6 34. Gh5 h6 35. Eh2 Ga6 36. c6 Gxc6 37. Ga5 a6 38. Eg3 Ef6 39. Ef3 Gc3+ 40. Ef2 Gc2+ ½–½ (Adostutako enpatea)^[33]

Fischer–Spaski, 20. partida

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

54... Zd4 mugimenduaren osteko posizioa, zurien txanda da. 48. Ec3 eta 50. Ze1 mugimenduen osteko posizio berdina da, baina beltzek mugitu beharrean, zurien txanda izanda.

Siziliar defentsa, Rauzer bariazioa (ECO B68)
1. e4 c5 2. Zf3 Zc6 3. d4 cxd4 4. Zxd4 Zf6 5. Zc3 d6 6. Ag5 e6 7. Dd2 a6 8. 0-0-0 Ad7 9. f4 Ae7 10. Ae2 0-0 11. Af3 h6 12. Ah4 Zxe4 13. Axe7 Zxd2 14. Axd8 Zxf3 15. Zxf3 Gfxd8 16. Gxd6 Ef8 17. Ghd1 Ee7 18. Za4 Ae8 19. Gxd8 Gxd8 20. Zc5 Gb8 21. Gd3 a5 22. Gb3 b5 23. a3 a4 24. Gc3 Gd8 25. Zd3 f6 26. Gc5 Gb8 27. Gc3 g5 28. g3 Ed6 29. Zc5 g4 30. Ze4+ Ee7 31. Ze1 Gd8 32. Zd3 Gd4 33. Zef2 h5 34. Gc5 Gd5 35. Gc3 Zd4 36. Gc7+ Gd7 37. Gxd7+ Axd7 38. Ze1 e5 39. fxe5 fxe5 40. Ed2 Af5 41. Zd1 Ed6 42. Ze3 Ae6 43. Ed3 Af7 44. Ec3 Ec6 45. Ed3 Ec5 46. Ee4 Ed6 47. Ed3 Ag6+ 48. Ec3 Ec5 49. Zd3+ Ed6 50. Ze1 Ec6 51. Ed2 Ec5 52. Zd3+ Ed6 53. Ze1 Ze6 54. Ec3 Zd4 (diagrama) ½–½ (Enpatea, errepikapen eskaera faltsuarengatik)^[34]

Spaski–Fischer, 21. partida

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

Amaierako posizioa, Spaskiren 41. Bd7 mugimenduaren ostekoa.

Siziliar defentsa, Taimanov bariazioa (ECO B46)
1. e4 c5 2. Zf3 e6 3. d4 cxd4 4. Zxd4 a6 5. Zc3 Zc6 6. Ae3 Zf6 7. Ad3 d5 8. exd5 exd5 9. 0-0 Ad6 10. Zxc6 bxc6 11. Ad4 0-0 12. Df3 Ae6 13. Gfe1 c5 14. Axf6 Dxf6 15. Dxf6 gxf6 16. Gad1 Gfd8 17. Ae2 Gab8 18. b3 c4 19. Zxd5 Axd5 20. Gxd5 Axh2+ 21. Exh2 Gxd5 22. Axc4 Gd2 23. Axa6 Gxc2 24. Ge2 Gxe2 25. Axe2 Gd8 26. a4 Gd2 27. Ac4 Ga2 28. Eg3 Ef8 29. Ef3 Ee7 30. g4 f5 31. gxf5 f6 32. Ag8 h6 33. Eg3 Ed6 34. Ef3 Ga1 35. Eg2 Ee5 36. Ae6 Ef4 37. Ad7 Gb1 38. Ae6 Gb2 39. Ac4 Ga2 40. Ae6 h5 41. Ad7 (diagrama) 0–1 (Errenditzea)^[35]

• Xake musikalak, Tim Riceren letrekin eta Björn Ulvaeusen eta Benny Anderssonen musikarekin, bi xake-txapeldunen istorioa kontatzen du. Ez dira izenak ageri, amerikarra eta errusiarra ezizenez islatzen dira.
• 1972ko Fischer–Spaski lehiaren baitan, Vladimir Vysotsky bardo sobietarrak "Xake Koroaren Ohorea" bi abestiko ziklo ironikoa idatzi zuen. Lehenengo abestia rank-and-file (langile xeheak) sobietar langile batek Fischerrekin izango duen partidurako prestakuntzari buruzkoa da; bigarrena partidari buruzkoa da. Abestietako esaldi asko esamolde ezagun bihurtu dira errusiar kulturan.^[36]
• Bobby Fischer Against the World 2011ko dokumentalak txapelketaren artxiboko material zabala du.
• 2014ko Pawn Sacrifique filmak Fischerrek Boris Spaski errusiarra garaitu eta munduko txapeldun bihurtzeko egin zituen saiakeren istorioa kontatzen du.^[37]
• Drunk History telesailaren 3. denboraldiko seigarren atalean, Rich Fulcher komedianteak 1972ko Munduko Txapelketako Fischer eta Spaskiren arteko partida kontatzen du.

• Munduko Xake Txapelketa